«سير و سفر در اسلام» عنوان پايان نامه سطح دو (كارشناسي) فاطمه سادات هاشمي مطهر است که به راهنمایی  خانم موسوي استاد فقه و اصول در سال 87-1386 تهیه، تنظیم و دفاع شده است .

متن کامل این پایان نامه در کتابخانه مدرسه علمیه حضرت فاطمه (س) موجود است و علاقمندان می توانند جهت استفاده از آن به این مرکز مراجعه نمایند.

چکیده پایان نامه:
سير به معناي گردش كردن بر روي زمين بوده و يكي از راه‌هاي افزايش رشد و تكامل فهم انسان است كه موجب برانگيختن انديشه‌ها و تفكر مي‌گردد و آدمي را در راه شناخت جهان و هستي ياري مي‌دهد. علاوه بر آن سفر وسيله‌ي شناخت خود نيز مي‌باشد چون سختي‌ها و رنج‌هاي مسافرت، جوهره‌ي انسان را نمايان و خصلت‌هاي دروني فرد را آشكار مي‌كند و ميزان مقاومت و تحمّل، تجربه و كارداني فرد را محك مي‌زند.

سير به صورت آفاقي، انفسي و معنوي صورت مي‌گيرد؛ انسان با سير در آفاق و مطالعه خورشيد و ماه و ستارگان و نظام دقيقي كه بر آنها حاكم است همچنين با بررسي آفرينش انواع جانداران به تفكّر وادار شده و از يك سو به خالق موثّر آنها پي مي‌برد و از سوي ديگر با ديدن جوامع مختلف و انديشيدن در حالات و سرگذشت آنها، عبرت گرفته و روح را وسعت بخشيده و از پوسته‌ي خود خارج مي‌گردد.

در سير انفسي كه با كيفيتّي خاص صورت مي‌گيرد، انسان به حقيقت خود باز مي‌گردد و اين سير موجب باز شدن درهاي معرفت و شهود به روي او مي‌شود.

در سير معنوي قلب به سوي حق توجّه مي‌كند و اصل ذات خداي يكتا و اوصاف ذاتي و فعلي او اثبات گشته و معرفت نفس حاصل مي‌شود.

سير و سياحت در اسلام نقش و تأثيرات عمده‌اي دارد چه از جهات فرهنگي، اقتصادي، تجاري و سياسي و هنري و چه از جهت خودسازي و ديگر سازي كه موجب رشد و تعالي انسان مي‌شود. از نظر اسلام انگيزه‌هاي پسنديده‌ي سفر؛ كسب علم، حفظ دين، حج و زيارت، كسب معاش، فتح ‌سرزمين‌ها و تبليغ شريعت مبين اسلام و امر به معروف و نهي از منكر بوده و از آنجا كه سفر بسياري از بيماري‌هاي روحي- رواني را از بين مي‌برد و آثار مطلوبي به بار مي‌آورد، بسيار حائز اهميت است.

در اسلام براي تمام برنامه‌ها، چه فردي و چه اجتماعي قوانين خاصي وجود دارد از جمله آداب ويژه‌اي براي سفر وارد شده است كه از جمله‌ي آنها بايد به انتخاب همسفر، شروع با صدقه، انتخاب زمان مناسب براي سفر و پرداخت حقوق، رعايت اخلاق خوب با همسفران و مشورت با همراهان در تصميم‌گيري‌ها اشاره كرد.