قرآن کریم به عنوان راهنمای سعادت انسانها هر آنچه برای هدایت بشر لازم بوده است در خود گنجانده و از این حیث هیچ کوتاهی نکرده است. یکی از لوازم هدایت و سعادت انسان محقق شدن حکومت عادلانه جهانی است که توسط آخرین منجی و خلیفه و حجت الهی حضرت بقیة الله انجام خواهد شد. بنابراین لازم است در قرآن این کتاب هدایت به این موضوع مهم نیز اشاره شده باشد هر چند با تأویل آیات از سوی مفسران واقعی قرآن یعنی اهل بیت علیه السلام؛ آنچه در ذیل می آید آیاتى قرآن می باشد كه در روایات اهل بیت تأویل بظهور امام زمان (عج) شده است‏:

1-     سوره هود آیه هشتم:

style="text-align: justify;">وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى‏ أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ یعنى: اگر عذاب را تا مدت معینى (ظهور امام زمان) بتأخیر بیاندازیم‏ لَیَقُولُنَّ ما یَحْبِسُهُ‏ با استهزاء خواهند گفت: چه چیز آن را باز داشت (و مانع ظهور امام زمان چیست؟) أَلا یَوْمَ یَأْتِیهِمْ لَیْسَ مَصْرُوفاً عَنْهُمْ وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ یَسْتَهْزِۆُنَ. بدانید روزى كه عذاب مى‏آید از آنها برداشته نمیشود، بلكه بر آنان فرود آمده و آنچه را استهزاء به آن میكردند خواهند دید.

از امیر المۆمنین روایت شده كه در تأویل این آیه شریفه فرمود: أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ اصحاب قائم آل محمد است كه سیصد و سیزده نفر میباشند. و در تفسیر عیاشى از حضرت صادق علیه السّلام روایت میكند كه فرمود: خداوند اصحاب قائم ما را در یك لحظه مانند ابرهاى پراكنده فصل پائیز جمع میكند.

و در غیبت نعمانى از اسحاق بن عبد العزیز از آن حضرت روایت نموده كه فرمود:

«لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى‏ أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ» این عذاب قیام امام زمان و امت معدوده یاران او میباشند. كه برابر با سپاه اسلام در جنگ بدر هستند (یعنى 313 تن میباشند). (1)

 
2- سوره انبیاء آیات 12 تا 15 :

فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنا إِذا هُمْ مِنْها یَرْكُضُونَ‏ یعنى چون (بنى امیه) عذاب ما را (كه بوسیله ظهور قائم آل محمد بر آنها فرو فرستیم) احساس كنند، از آن میگریزند لا تَرْكُضُوا وَ ارْجِعُوا إِلى‏ ما أُتْرِفْتُمْ فِیهِ وَ مَساكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْئَلُونَ‏. فرار نكنید و بازگردید تا شما را از آن نعمتها و جایگاه ها كه به خوشگذرانى سرگرم بودید باز- خواست كنند.

 

در حدیث است كه چون امام زمان ظهور كند، بنى امیه از ترس به روم میگریزند حضرت آنها را از روم بیرون مى‏آورد و گنجهائى كه پنهان كرده‏اند از آنها طلب میكند قالُوا یا وَیْلَنا إِنَّا كُنَّا ظالِمِینَ فَما زالَتْ تِلْكَ دَعْواهُمْ حَتَّى جَعَلْناهُمْ حَصِیداً خامِدِینَ‏.

بنى امیه میگویند: واى بر ما كه قومى ستمكار بودیم. پس همچنان بدین سخن تكلم كنند تا آنكه (بوسیله قائم آل محمد و سپاه او) همه را درو كنیم و از دم شمشیر بگذرانیم! این آیات هر چند لفظش ماضى است ولى در معنى مستقبل است و این از آیاتى است كه چنان كه گفتیم تأویلش بعد از نزول میباشد. (2)

 
3- سوره حج آیه 39 :

ابو بصیر از امام صادق علیه السّلام روایت كرده كه در تأویل فرمایش خداى تعالى كه مى‏فرماید: أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا- الخ: «به آنان كه مورد خطر نبرد دشمنند، رخصت (در قتال) داده شده، چه آنان مورد ستم واقع شده‏اند و همانا خداوند بر یارى آنان مسلّما توانا است» آن حضرت  فرمود: این آیه در باره قائم علیه السّلام و یاران او نازل شده است». (3)

4. سوره حج آیه 41:

الَّذِینَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ یعنى: كسانى كه اگر آنها را در زمین ساكن نمودیم نماز بپا دارند و زكاة دهند و امر بمعروف و نهى از منكر كنند. امام محمد باقر علیه السّلام فرمود: این آیه متعلق بآل محمد است. یعنى دوازده امام و شخص مهدى موعود و یاران او كه خداوند آنان را در شرق و غرب جهان جاى دهد، و دین اسلام را غالب گرداند و هر بدعت و باطلى را بوسیله او و یارانش محو كند همان طور كه سفیهان حق را از میان برده باشند و آنچنان عالم در آسایش بسر برد كه اثر ظلم در جایى دیده نشود.(4)

 
5. سوره لیل آیات یکم و دوم:

وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشى‏ یعنى: قسم بشب هنگامى كه پوشیده دارد. محمد بن مسلم از حضرت امام محمد باقر علیه السّلام روایت نموده كه فرمود: مقصود امیر المۆمنین علیه السّلام است كه در دولت باطل مستور گشت و ناگزیر بصبر گردید. وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‏. یعنى: قسم بروز هنگامى كه بدرخشد. فرمود: این روز روشن قائم ما اهل بیت است كه چون قیام كند بر دولت باطل پیروز گردد. خداوند در قرآن براى مردم مثلها زده و پیغمبرش و ما ائمه را مخاطب بآن ساخته و جز ما كسى عالم بتأویل آن نیست. (5)

 
6. سوره ملک آیه سی:

قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماۆُكُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیكُمْ بِماءٍ مَعِینٍ. یعنى: اى پیغمبر! بمردم بگو: بمن بگوئید: اگر آبى كه در دسترس دارید در زمین فرو رود كیست كه آب روان براى شما بیاورد؟ در این آیه امام زمان تعبیر به آب شده (كه موجب حیات همه اشیاء است)…از حضرت امام رضا علیه السّلام روایت است كه فرمود: «مائكم» یعنى (ابوابكم) كه ائمه هستند و ائمه ابواب (و درهاى رحمت الهى) میباشند «فَمَنْ یَأْتِیكُمْ بِماءٍ مَعِینٍ‏» یعنى كیست كه علم امام را براى شما بیاورد؟ (و آن درها را بروى شما بگشاید)؟ [6]

ابو بصیر از امام باقر علیه السّلام روایت كند كه در تفسیر این كلام خداى تعالى‏ «قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماۆُكُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیكُمْ بِماءٍ مَعِینٍ‏» فرمود: این آیه در باره امام قائم علیه السّلام نازل شده است مى‏فرماید: اگر امامتان از شما غائب شود و ندانید كه او كجاست، چه كسى امام ظاهرى براى شما خواهد آورد؟ تا اخبار آسمان و زمین و حلال و حرام خداى تعالى را براى شما بیاورد، سپس فرمود: به خدا سوگند تأویل این آیه هنوز نیامده است و ناگزیر باید بیاید. (7)

 
7. سوره حدید آیه هفدهم:

سلّام بن مستنیر از امام باقر علیه السّلام روایت كند كه در تفسیر این كلام خداى تعالى: اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها، فرمود: خداى تعالى زمین را به واسطه قائم علیه السّلام زنده مى‏كند از آن پس كه مرده باشد. و مقصود از مردن آن، كفر اهل آن است و كافر همان مرده است. (7)

 

پی نوشت:

1. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى - دوانى، على، مهدى موعود (ترجمه جلد 51 بحار الأنوار)، ص246، اسلامیه - تهران، چاپ: بیست و هشتم، 1378 ش.

2. مهدى موعود (ترجمه جلد 51 بحار الأنوار) ؛ ص250 و251

3. غیبت نعمانى-ترجمه غفارى، ص341،نشر صدوق‏ تهران‏، چاپ:دوم 1376 ش 1418 ق‏

4. مهدى موعود؛ ص252

5. همان؛ ص255

6.همان، ص255 و 256

7. كمال الدین-ترجمه پهلوان،ج‏1،ص 595 ، ناشر: دار الحدیث‏ قم،چاپ اول: 1380 ش‏

8. همان،ج‏2، ص: 586