«م» ساکنه در مجاورت حروف 28گانه به یکی از این 3 حالت خوانده می شود:
1- ادغام 2- اخفاء 3- اظهار
1- ادغام
میم ساکنه فقط ادغام «متماثلین» دارد. یعنی تنها در «م» ادغام می شود.
تلفظ میم مشدّد حاصله ، با «غنّه» همراه است؛ چرا که لب ها روی هم منطبق و بسته اند فلذا تمامی صوت از خیشوم خارج می شود. صدای میم مشدّد ، باید به اندازه «دو حرکت» امتداد یابد. مثال:
اِن کُنتُم مُؤمِنینَ – وَلَهُم ما یَشتَهُونَ – کُنتُم مَرضیٰ – یُمَتِّعکُم مَتاعاً
2- اخفاء
اخفاء میم ساکنه، نزد حرف «ب» انجام می شود. این اخفاء با حذف مخرج میم و ابقاء غنّه آن همراه است و کشش «غنّه نیز دو حرکت است.
«م» حاصله از اقلاب نون ساکنه نزد «ب» نیز همین حکم را دارد و اخفاء می شود.
روش اخفاء میم ساکنه
به محض شروع اخفاء ، لبها را بسیار به هم نزدیک می کنیم ، به حدی که اصطلاحاً یک ورق کاغذ نازک بتواند از میان دو لب عبور کند. همزمان بخش عمده صوت را از فضای بینی خارج نموده و این حالت (بینی – دهانی) را به اندازه دو حرکت ادامه می دهیم. آنگاه حرف «ب» را اداء می کنیم.
مثال:
تَأتیهِم بَغتَةً – اَم بِهِ جِنَّةٌ – فَاحکُم بَینَنا – بَعضُکُم بَعضاً – مُن بَعدِهِم (مِم بَعدِهِم) – خَبیرٌ بَصیرٌ (خَبیرُم بَصیرٌ)
3- اظهار
«م» ساکنه نزد بقیه حروف اظهار می شود. بدین معنا که از مخرج خود، بطور طبیعی اداء می گردد.
لزوم رعایت 3 نکته در اظهار میم
1- عدم حرکت.(میم ساکنه نباید قلقله بگیرد)
2- عدم مکث.
3- عدم سکت.
نکته
«م» ساکنه نزد «ف – و» اظهار می شود.
منبع:کتاب حلیة القرآن
