زیبایی و زیباپسندی ذات زن است و زن بنابر ذات خود، به دنبال زیباتر شدن و بهتر جلوه‌کردن است، اما حدود این زیبایی تا کجاست و شرایط آن چیست؟ آیا فقه در این باب نیز حرفی برای گفتن دارد؟ و آیا محدوده‌ای را مشخص ساخته است؟

اینها سوالاتی است که در میان اسفتتائات صورت‌گرفته از مراجع، به دنبال پاسخی برای آنهاییم.

-    سؤال: آيا ابروان اصلاح‌شده جزو آرايش محسوب می‌شود و بايد از نامحرم پوشيده شود؟
پاسخ: حضرات آیات سیستانی و مکارم‌شیرازی معتقدند: اشکالی ندارد و پوشاندن آن واجب نیست، و آیت‌الله سیستانی در ادامه می‌فرمایند: برداشتن موی صورت و باریک کردن ابروان، مانع از بازگذاشتن رو نمی‌شود؛ به شرط آنکه از وقوع در حرام، ایمن باشد و بازگذاشتن صورت به انگیزه نگاه نامحرمان، نباشد.
اما در مقابل آیت‌الله بهجت می‌فرمایند: بله، بايد بپوشاند.

-    سؤال: آیا آرایش صورت بانوان در حد ملایم در صورتى‌که زننده نباشد، اشکال دارد؟
پاسخ: آیت‌الله سیستانی این عمل را بلااشکال دانسته‌اند و آیت‌الله مکارم‌شیرازی می‌فرمایند: آرایش گردى صورت و دست‌ها تا مچ؛ در صورتى‌که بسیار خفیف باشد و منشأ مفسده‌اى نگردد، اشکالى ندارد، ولى از آرایش‌هاى تند یا مفسده‌انگیز باید پرهیز کرد؛ و در توضیح آرایش ملایم می‌فرمایند: منظور چیزی است که جلب توجه افراد را نکند. از این‌رو آیت‌الله سیستانی در پاسخ به استفتایی، استفاده از کرم معمولى صورت به طور خفیف را مصداق آرایش نمی‌دانند. اما تأکید دارند: چنانچه زینت شمرده شود، باید از نامحرم پوشانده شود.

آیت‌الله بهجت بر خلاف آنچه گذشت، معتقدند: آرایش، حتی به مقدار کم، در مقابل نامحرم اشكال دارد.

-    سؤال: تاتوکردن ابروها ولب‌ها چه حکمی‌دارد؟
پاسخ: حضرات آیات خامنه‌ای و سیستانی می‌فرمایند: مانعی ندارد، ولی اگر در نظر عرف زینت محسوب مى شود، باید از نامحرم بپوشانند. آیت‌الله مکارم‌شیرازی معتقدند: اگر این زینت تند و زننده باشد، و منشأ مفاسدى شود، جایز نیست.

-    سؤال: حکم سرمه کشیدن براى زنان چیست؟
پاسخ: آیت‌الله سیستانی معتقدند که مانعی ندارد و آیت‌الله مکارم‌شیرازی نیز می‌فرمایند: ظاهراً جزو زینت ممنوع نیست، اما آیت‌الله بهجت می‌فرمایند: بله، بايد بپوشاند. و حضرات آیات خامنه‌‌ای و فاضل‌لنکرانی قیدی را ذکر کرده و می‌فرمایند: اگر زینت باشد و موجب جلب توجه نامحرم گردد، اشکال دارد.

-    سؤال: استفاده از عطر و اسپرى براى زن در بیرون از خانه چه حکمى دارد؟
پاسخ: آیت‌الله سیستانی می‌فرمایند: اگر موجب تهییج و تحریک باشد، جایز نیست. آیت‌الله خامنه‌ای نیز در این رابطه می‌فرمایند: فى‌نفسه مانع ندارد، ولى اگر جلب توجه نامحرم مى‌کند باید از کنار نامحرم عبور نکند.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی در پاسخ می‌فرمایند: در روایات متعددى از این معنا نهى شده و ظاهر بعضى از آنها حرمت است و آیت‌الله بهجت پاسخ می‌دهند: از هر چه سبب جلب توجه نامحرم شود، بايد اجتناب شود؛ و در جای دیگری می‌فرمایند: در صورت تهييج و تحريك اشكال دارد.

-    سؤال: حکم بلند بودن ناخن زن چیست؟ آیا زینت محسوب شده و باید از نامحرم پوشانده شود؟
پاسخ: نظرات مراجع در این زمینه متفاوت است. برخی مانند حضرات آیات سیستانی و مکارم‌شیرازی آن را بلااشکال دانسته‌اند و برخی مانند حضرات آیات خامنه‌ای و بهجت می‌فرمایند: اگر ناخن بلند باشد، زينت محسوب می‌شود؛ و باید پوشانده شود.

-    سؤال: حکم پوشیدن حلقه ازدواج توسط زن در صورتى‌که مرد نامحرم آن را ببیند چیست؟
پاسخ: حضرات آیات سیستانی و مکارم‌شیرازی می‌فرمایند: اشکالی ندارد. و آیت‌الله سیستانی توضیح می‌دهند: داشتن انگشتر، جزو زینت ظاهره است؛ اما آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند: هر آنچه عرفاً زینت محسوب مى‌شود، باید از نگاه نامحرم پوشانیده شود.

ولایت از ریشه ولی در لغت معانی گوناگونی دارد، یکی از این معانی اولی بالتصرف است(کسى که از جهاتى بر تصرف در امور شخصى دیگرى، از خود او شایسته‏تر است). در اصطلاح، مراد از “ولایت” تسلط و اشراف بر دخل و تصرف در امور سایر انسان‏ها، در ابعاد مختلف است، بدون این که حق اختیار و انتخاب و گزینش یا مالکیت از سایرین سلب شود.

از نظر شیعه شناخت “ولّى اللَّه” و گردن نهادن به اوامر و نواهى و قضاوت‏ها و احکام او بر همگان واجب است و هر کس از این امر سرباز زند، در واقع توحید و نبوت را نپذیرفته است و به عبارت دیگر: لازمه پذیرش وجود خدا و توحید و عدالت او، پذیرش نبوت و پذیرش این دو مستلزم پذیرش ولایت ولّى مى‏باشد. این مطلب از آیات قرآن، همچنین حدیث ثقلین که “عترت” را قرین قرآن کریم مى‏نماید، به وضوح مستفاد است و به واسطه حدیث شریف نبوى (ص) “ر کس که بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است". تأکید مى‏شود. در ضمن لازم به ذکر است که پذیرش ولایت سبب می شود که انسان هیچ گاه از مسیر هدایت گمراه نشود و در غیر این صورت انسان ها در خطر خروج از راه حق اند، و اساسا این اهل بیت (ع) هستند که راه حق را مشخص می سازند و مسیر رسیدن به سعادت دنیا و آخرت را روشن می کنند.

ادامه »

آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به سؤالات زیر فرمودند:
سؤال: کاشت ناخن مصنوعى براى بانوان چه حكمى دارد؟
جواب: کاشت ناخن فى‌نفسه اشکال ندارد و با فرض صدق زينت، بايد از نامحرم پوشانده شود. (1)

سؤال: اگر كسى ناخن مصنوعى بكارد، براى وضو و غسلش چه بايد بكند؟
جواب: در صورت كاشت ناخن، براى وضو و غسل بايد مانع ـ ولو با صرف هزينه ممكن ـ برطرف گردد و چنان‌چه می‌داند امكان برطرف‌کردن آن نيست و يا رفع آن با مشقت غيرقابل تحمل همراه بوده و يا ضرر قابل توجهى دارد، در وقت نماز بايد وضو يا غسل را انجام دهد، سپس مبادرت به اين كار كند و وضو و غسل‌هاى بعدى را بايد به‌صورت جبيره انجام دهد (يعنى با دست مرطوب مانع را مسح نمايد)؛ اما در صورتى‌که امکان برطرف کردن آن ـ ولو در روز‌هاي بعد ـ باشد و برطرف نكند، وضو و غسل جبيره باطل خواهد بود. (2)

آیت‌الله سیستانی می‌فرمایند:
سؤال: برخی خانم‌ها ناخن‌هایشان را به قصد آرایش از حد طبیعی بلندتر می‌کنند و چون گاهی اوقات آنها می‌شکنند طبیبان روکشی تجویز می‌کنند که تا پاسی از روز روی ناخن‌ها می‌ماند و با علم به این‌که آن روکش و یا لاک و مانکور مانع از رسیدن آب به هنگام غسل و وضو به ناخن‌هاست، آیا استفاده خانم‌ها از چنان روکش، لاک و یا مانکور جایز است و وضو و غسل با آن چطور است؟
جواب: پاس غسل و وضو با چنان چیزی که مانع از وصول آب می‌شود، صحیح نیست و ناگزیر باید آنها را برای انجام غسل و وضوی صحیح زایل پاک کرد و قصد آرایش، مجوز چنان کاری نمی‌شود. (3)

آیت‌الله صافی‌گلپایگانی می‌فرمایند:
سؤال: كاشتن ناخن براي زنان چه حكمي دارد؟
جواب: كاشتن ناخن به صورتي‌كه براي وضو و غسل نتوانند آن را بردارند اشكال دارد، ولي چنان‌چه شخصي مرتكب اين عمل شده باشد، در صورت امكان، ناخن مصنوعي را بردارد و وضو و غسل به نحو معمول انجام شود و در صورت عدم امكان برداشتن ناخن، با همان حال وضو و غسل به عنوان جبيره انجام شود و احتياطاً تيمم هم كند. (4)

آیت‌الله مکارم‌شیرازی بیان فرموده‌اند:
سؤال: لطفاً بفرمایید کاشت ناخن توسط بانوان چه حکمی ‌دارد و آیا می‌توان با این نوع ناخن وضو گرفت و غسل کرد و نماز خواند؟
جواب: در صورتي‌که ضرورتي براي اين کار نباشد آن را ترک کنند، و چنان‌چه ضرورتي وجود داشته باشد و امکان جداسازي ناخن‌هاي مصنوعي به هنگام غسل و وضو نباشد، با آن وضو و غسل جبيره‌اي مي‌گيرند. (5)

پی‌نوشت

1.    سایت http://www.leader.ir.
2.    سایت .www.khamenei.ir.
3.    سایت www.sistani.org.
4.    http://www.saafi.net.
5.    سایت www.makarem.ir

-    سؤال: نذر چیست؟
پاسخ: آیت‌الله بهجت می‌فرمایند:‌ نذر آن است که انسان ملتزم شود کار خیرى را براى خدا به جا آورد یا کارى را که نکردن آن بهتر است، براى خدا ترک کند.

-    سؤال:‌ نذر مالی زن بدون اجازه همسر چه حکمى دارد؟
پاسخ: آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند:‌ اگر شوهر حضور دارد، باید بنابر احتیاط نذر زن با اجازه او باشد. آیت‌الله بهجت معتقدند که بنابر احتیاط واجب باید اذن بگیرد، ولى بدون اذن هم وضعاً عهد را باید منعقد به حساب آورد.

آیت‌الله سیستانی می‌فرمایند: در صحت نذر او بدون اجازه شوهر در غیر حج و زکات و صدقه و بر والدین و صله رحمش اشکال است؛ اما آیت‌الله نوری‌همدانی معتقدند که‌ اگر از مال خودش باشد، احتیاج به اذن زوج ندارد.

-    سؤال: اگر زنى بدون مشورت با شوهر خود نذرى کرده باشد و در هنگام اداى نذر شوهرش راضى نباشد، تکلیفش چیست؟
پاسخ: آیت‌الله سیستانی می‌فرمایند: اگر با حقوق شوهرش در استماعات منافات داشته باشد، باطل است.
آیت‌الله وحیدخراسانی می‌فرمایند: اگر شوهر از نذر کردن زن جلوگیری کند، زن نمی‌تواند ـ در صورتی‌که وفا به نذرش منافی با حق شوهر باشد ـ نذر کند، بلکه بدون اذن شوهر در این صورت نذر زن باطل است، و صحت نذر زن در مال خودش بدون اذن شوهر ـ در غیر حج یا زکات یا احسان به پدر و مادر یا صله ارحام ـ محل اشکال است.

-    سؤال:‌ چنان‌چه زن در غیاب شوهر و یا با عدم اطلاع و یا با عدم رضایت او نذر کند؛ در صورتی‌که مال منذور از شوهر باشد و یا مشترک و یا از مال مختص به زن، از قبیل ارث و یا اجرت کاری که از شوهر می‏گیرد، چه صورت دارد؟
پاسخ: حضرات آیات نوری‌همدانی و فاضل‌لنکرانی می‌فرمایند:‌ نذر زن اگر مزاحم با حقوق شوهر باشد، بی‌اجازه او، باطل است. آیت‌الله فاضل‌لنکرانی در ادامه می‌فرمایند: اگر مزاحم نباشد، احتیاط واجب آن است که با اجازه او باشد؛ خصوصاً در نذر مال؛ گرچه مال متعلق به خود زن باشد.

-    سؤال: آیا نذرى که زن قبل از ازدواج کرده، مشروط به اذن شوهر است یا شوهر مى‏تواند رد کند؟
پاسخ: آیت‌الله بهجت می‌فرمایند: مشروط به اذن شوهر نیست و حق رد آن را ندارد.

-    سؤال: ‌آیا دختری که مجرد است و هیچ درآمدی ندارد، می‌تواند وسیله‌ای را که خانواده به عنوان جهیزیه برای او خریده‌اند، نذر کند؛ در صورتی‌که بداند با نذر آن وسیله خانواده ناراحت شده و شاید قدرت خرید دوباره آن را نداشته باشند؟
پاسخ: آیت‌الله مکارم‌شیرازی معتقدند که این‌گونه نذرها و تصرفات در مورد آن جهیزیه جایز نیست.

-    سؤال:‌ آیا می‌توان نذری کرد و مصرف آن را از اشخاص واجب‌النفقه مانند پدر و مادر و فرزندان و همسر قرار داد؟
پاسخ: آیت‌الله نوری‌همدانی می‌فرمایند:‌ جایز است.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی در پاسخ به استفتایی نظر خود را درباره حضور بانوان در ورزشگاه‌ها اعلام کرد.

«پرسش:

نظر معظم له در مورد حکم شرعی حضور زنان در ورزشگاه‌ها به عنوان تماشاچی چیست؟

پاسخ:

جو حاکم در ورزشگاه‌ها برای حضور زنان مناسب نیست و شکی نیست که اختلاط جوانان و آزاد بودن آنها سرچشمه مشکلات زیادی از نظر اخلاقی و اجتماعی می‌شود؛ اضافه بر این در بعضی انواع ورزش، مردان پوشش مناسبی در برابر زنان ندارند؛ بنابراین لازم است از حضور در این برنامه‌ها خودداری کنند بخصوص اینکه این برنامه‌ها را از رسانه‌ها می‌توانند ببیند و حضور آنها ضرروتی ندارد.»