هرچند كه مرگ حق است اما آن روزها مرگ و ميرها فقط محدود مي شد به مسن‌هاي فاميل و يا مرگ‌هايي كه ناشي از حوادثي مثل تصادف بود
اما اين روزها مرگ در همين نزديكي است
كه عمده آن هم به دليل سرطان است
خيلي كم اتفاق مي افتد كه فردي حداقل يك مورد آن را در نزديكان و يا فاميل‌هايش نداشته باشد
با يكي از دوستانم كه از قضا پزشك عمومي هم هست حرف مي زدم مي گفت:
«آلودگي هوا- كم تحركي- استرس و سبك غلط غدايي اين روزها ابتلا به بيماري سرطان را بالا برده
سرطان هم يك غده است به سن و سال افراد كاري ندارد هر كسي كه مستعد آن باشد در بدنش رشد مي كند»
سه شنبه روز جهانی سرطان بود …
تحقیقات متعددی حاکی از آن است که تغذیه، مطمئن‌ترین راه برای مبارزه برعلیه سرطان است. در ادامه، ۶ پرسش متداول به همراه پاسخ آن درباره سرطان و تغذیه می‌آید.
1. اصلی‌ترین دلیل سرطان کدام است؟
سرطان یعنی رشد غیرعادی سلول‌های بدن؛ ۱۰۰ نوع سرطان وجود دارد و رایج‌ترین انواع آن در مردان سرطان ریه، مری، شکم، دهان و حلق و در میان زنان، سرطان دهانه رحم و پستان است.
دلایل بسیاری می‌توان برای سرطان برشمرد:
ژنتیک: سرطان‌های خاصی به طور ارثی در فرد و اعضای خانواده ایجاد می‌شوند که خود حاصل جهش در ژن‌هاست.
سیگار: سیگار عامل ۳۰ درصد مرگ‌های ناشی از سرطان است و عامل انواع سرطان‌های ریه، حنجره، حفره دهانی، بینی و سینوس‌ها، مری، شکم، پانکراس، دهانه رحم، کبد، مثانه، تخمدان، مقعد، و لوسمی حاد میلیوئید.
رژیم غذایی و سبک زندگی: تحقیقات نشان می‌دهد تغذیه نامناسب و زندگی بی‌تحرک، عامل اصلی افزایش خطر ابتلا به سرطان هستند.
2. چه غذاهایی خطر ابتلا را افزایش می‌دهند؟
بعضی از انواع سرطان مانند سرطان شکم، ارتباط نزدیک‌تری با غذا دارند. نوع رژیم غذایی برای کاهش خطر ابتلا عبارتند از:
- پرهیز از گوشت فرآوری‌شده مثل سوسیس و کالباس، بیکن، و هات داگ،
- مصرف ماهی، مرغ، و حبوبات به جای گوشت قرمز،
- اگر قادر به مصرف گوشت قرمز هستید، در مصرف آن اعتدال را رعایت کنید،
- گوشت، مرغ و ماهی را به صورت پخته و برشته مصرف کنید، نه سرخ شده.
3. غذاهای محافظ بدن در پیشگیری از سرطان کدامند؟
غذاهایی که بدن شما را در مقابل انواع رایج سرطان حفاظت کنند عبارتند از:
سرطان دهان: رژیمی غنی از سبزی‌های سبز و زرد،
سرطان سینه: کاهش غذاهای با کالری بالا، افزایش مصرف میوه‌جات و تحرک فیزیکی مرتب،
سرطان ریه: پرهیز از مصرف تنباکو و آلاینده‌های محیطی، افزایش مصرف سبزیجات، میوه‌جات و بتا کاروتن،
سرطان شکم: رژیم‌های غنی از سبزی و میوه‌جات به‌خصوص سبزیجات خام، مرکبات، سیر، پیاز، و تره، غذاهایی با میزان زیاد کاروتنئید، ویتامین سی، و چای سبز.
4. چه عذاهایی برای التیام سرطان مفیدند؟
تغذیه خوب، کلید سلامتی است. غذاهایی غنی از ویتامین سی، بتاکاروتن، و لیکوپن از دی ان ای در مقابل آسیب‌ها محافظت می‌کنند. تحقیقات نشان داده که غذاهای زیر در این زمینه مفیدند:
سیب: سیب حاوی کورستین، اپیکاتچین، آنتوسیانین، و تریترپنوئید با اثر ضدالتهاب و آنتی‌اکسیدان است که در کاهش خطر سرطان، به‌خصوص سرطان‌های کولورکتال مفید است. پوست سیب بیش از خود سیب اهمیت دارد؛ زیرا ۸۰ درصد کورستین سیب در آن موجود است. سیب برای سرطان‌های ریه، سینه و شکم مفید است.
زغال اخته: زغال اخته دارای اثر آنتی‌اکسیدان بسیار قوی است؛ چون حاوی ترکیبات شیمیایی گیاهی و فلانوئید، آنتوسیانین، الاگیک، و اورولیتین است. این مواد برای کاهش آسیب جدی به دی ان ای منجر به سرطان بسیار مفید بوده و نیز از رشد و تحریک تخریب سلول‌های دهان، سینه، روده بزرگ و پروستات جلوگیری می‌کنند.
بروکلی، کلم سبز، گل کلم، شلغم سفید، کلم‌پیچ: گلوکونیزولات موجود در این سبزیجات بعد از مصرف به ایزوتیوسیانت تبدیل می‌شود و باعث کاهش التهاب - یکی از عوامل سرطان- می‌شود. بتاکروتن موجود در آن نیز باعث ارتباط میان‌سلولی می‌شود که از رشد غیرعادی سلول‌ها پیشگیری می‌کند.
گیلاس و آلبالو: این دو میوه منابع قوی‌ای از فیبر، ویتامین سی، و پتاسیم هستند. رنگ قرمز تیره آنها به دلیل آنتوسیانین موجود در آن است که خود حاوی آنتی‌اکسیدان است.
گریپ فروت: نام این میوه از ظاهر بزرگ آن که به صورت خوشه‌ای بر روی درخت است، گرفته شده است. گریپ فروت حاوی نارینجنین، فلاونوئید، بتاکاروتن و لیسوفن (در انواع قرمز و صورتی) است. غذاهای حاوی لیسوفین، خطر سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.
چای سبز: چای از دوران باستان به عنوان نوشیدنی و دارو مورد مصرف داشته است. چای سیاه و سبز حاوی مواد اکتیو بسیاری شامل پیبوفنول هستند که خود از آنتی اکسیدان‌های بسیار قوی به حساب می‌آیند. یک دسته از فلاونوئیدها به نام کاتچین‌ها به دلیل خواص ضدسرطان مورد مطالعات بسیار قرار دارند. چای بهترین منبع کاتچین در رژیم غذایی روزانه بوده و چای سبز سه برابر چای سیاه این ماده را داراست. در مطالعات آزمایشگاهی ثابت شده است که چای سبز توسعه سرطان در روده بزرگ، کبد، سینه، و پروستات را کاهش داده و بلکه کاملاً متوقف می‌کند. مطالعات دیگر حاکی از تأثیر مشابه چای سبز در بافت ریه، پوست، و دستگاه گوارش است.
کدو حلوایی: این میوه حاوی کاروتن آلفا و بتاست که در بدن به ویتامین آ تبدیل می‌شود. مواد زردرنگ این گیاه به فیلترشدن انرژی اشعه‌های ماورای بنفش که موجب آسیب به عدسی و رتینای چشم می‌شود، مفید است. آزمایشان نشان می‌دهد مصرف این گیاه در رژیم غذایی موجب کاهش شانس سرطان پوست ناشی از نور آفتاب می‌شود.
گردو: اکتیوهای موجود در گردو عبارتند از الیکتانین، گاماتوکوفرول، آلفا لینولنیک اسید، فیتوسترول، و ملاتونین. آزمایشات نشان داده‌اند که مصرف گردو در سرطان سینه، تومور روده بزرگ، و سرطان پروستات مفید است. مصرف منظم گردو همچنین می‌تواند از آسیب به دی ان ای پیشگیری کند.
5. آیا مواد شیمیایی افزوده و نگهدارنده در غذا، موجب سرطان می‌شوند؟
مواد افزوده در غذاها موارد مصرف متفاوتی دارند. نگهدارنده‌ها غذا را در مقابل فاسدشدن و رشد باکتری محافظت می‌کنند. سایر افزوده‌ها بافت غذا و انسجام غذا را حفظ می‌کنند و آن را برای سهولت تخلیه در هنگام مصرف آماده می‌کنند. طعم‌دهنده‌ها طعم از دست رفته غذا را برگردانده و می‌توانند طعم و عطر آن را حفظ کنند. امولسیون‌ها نیز روغن و آب موجود در غذا را از وارفتن حفظ می‌کنند.
برخی از نگهدارنده‌ها مشکوک به ارتباط با سرطان هستند؛ مثل مونوسدیم، گلوتامات، سدیم بنزائوت، سدیم نیترات و سدیم نیتریت. بهتر است در هنگام خرید موادغذایی به مواد نگهدارنده آن توجه شود.
6. پنج توصیه برای زندگی سالم‌تر کدام‌اند؟
فیبر را برای افزایش تحرکات روده در رژیم غذایی خود بگنجانید؛ کاردهی روده اثر سم‌زدایی مهمی دارد.
نرمش و ورزش منظم برای بهبود ایمنی بدن و پرهیز از دیابت، کلسترول بالا، چاقی، تیروئید، استرس، و غیره است.
مغزجات و خشکبار منبع خوبی از انرژی و ریزمغذی‌هاست که در کاهش و خفظ وزن مؤثر است. خشکبار برای کنترل کلسترول و دیابت مفید هستند.
مصرف میوه و سبزیجات آنتی‌اکسیدان، ویتامین، و مواد معدنی؛ به خنثی‌کردن فشار اکسیداتیو در بدن و پرهیز از آسیب به دی ان ای در اثر بالا رفتن سن، مؤثر است.
سم‌زدایی که در اثر مصرف چای و دم‌نوش‌ها ایجاد می‌شود، به حفظ تهادل در بدن کمک می‌کند. درمان‌هایی همچون ماساژ و بخار نیز برای آرامش بدن و ذهن مفیدند.
