حمله ناو آمریکایی “وینسنس” در 12 تیر 1367 به هواپیمای ایرباس جمهوری اسلامی ایران که منجر به شهادت 290 سرنشین این هواپیمای مسافربری از جمله 57 کودک زیر 12 سال شد، درحافظه تاریخی ملت ایران همیشه باقی خواهد ماند.
هواپیمای ایرباس 300 متعلق به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که از تهران عازم دبی بود ( تهران-بندر عباس-دبی ) در فرودگاه بندرعباس به زمین نشست و طبق برنامه پیشبینی شده قرار بود این هواپیما با شماره پرواز 655 با دویست و نود سرنشین در ساعت 10 صبح به مقصد دوبی پرواز کند.
این هواپیما با 15دقیقه تأخیر در ساعت 10:05 روز 12 تیر سال 1367 از برج مراقبت فرودگاه بندرعباس تقاضای پرواز کرد، مدت پرواز تا دوبی 30 دقیقه و حداکثر 14 هزار پا تعیین شد.
در ساعت 10:17 دقیقه، هواپیمای ایرباس 300 به پرواز درآمد. دقایق نخستین پرواز و مراحل اوجگیری تا ارتفاع 12 هزارپایی مطابق طرح پرواز انجام شد و خلبان به طور پیوسته با برج مراقبت فرودگاه بندرعباس و مرکز کنترل راههای هوایی ایران و امارات تماس داشت.
چند لحظه پیش از ورود هواپیمای ایرباس 300 به منطقه کنترل هوایی امارات، در محلی به نام «مولبیت»، خلبان به مرکز کنترل هوایی کشور اطلاع داد که قصد دارد به 14 هزارپایی صعود کند.
خلبان ایرباس ایرانی نمی دانست که ناخدا “ویل راجرز” فرمانده ناو آمریکایی وینسنس (ساعت 10:22) فرمان آتش را به سوی پرواز 655 ایرانی صادر کرده است ودقایقی بعد با صدور فرمان هواپیمای ایرباس از صفحه رادارهای زمینی محو می شود.
ستاد تأمین استان هرمزگان وضعیت اضطراری اعلام و فعالیت خود را آغاز کرد.
با شناسایی دقیق محل سقوط هواپیمای مسافربری ، چرخبالها و شناورهای ایران به موقعیت 26و42 عرض شمالی و56 درجه و3 دقیقه طول شرقی منتقل شدند.
پس از این واقعه، مقامات آمریکایی که همواره مدعی دفاع از حقوق بشرند، اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف 14 جمهوری اسلامی ایران را هدف قراردادهاند.
با روشن شدن نوع هواپیما، آمریکاییها ادعا کردند که در این مورد مرتکب اشتباه شدهاند.
شواهد بعدی، بی اساسی ادعای آمریکاییها را کاملا به اثبات رساند.
سپس مقامات نظامی آمریکا در ادعای بی اساس دیگری مدعی شدند هواپیمای ایرباس در خارج از دالان هوایی پرواز میکرده است.
کاپیتان کارلسون، فرمانده سابق ناو سایدز در این مورد معتقد است که ایرباس ایرانى علاوه بر علائمى که مبنى بر غیرنظامى بودن خود مىفرستاده با سرعتى کم در حال اوج گرفتن بود و حتى اگر در چنین شرایطى نیز آن را به عنوان یک جت اف 14 شناسایى مىکردند باز من تردید دارم که یک هواپیماى اف 14 میتوانست تهدید سطحى را متوجه ناو وینسنس یا سایدز یا هر شناور دیگرى کند.
وی گفت: اپراتورهاى رادار ناو هواپیمابر فورستال نیز هواپیماى ایرانی را به عنوان یک هواپیماى بازرگانى شناسایى کردند.
جتهاى جنگنده اف 14 مستقر بر روى ناو فورستال مىتوانستند در صورتى که کاپیتان راجرز درخواست مىکرد، با شناسایى چشمى هواپیماى ایرانى از فاصله نزدیک از غیرنظامى بودن آن اطمینان حاصل کنند، ولى زمان براى این کار هم سپرى شد.
در راستای رد ادعای مقامات آمریکایی که خدمه ناو وینسنس به اشتباه هواپیمای ایرباس 300 را جنگنده اف 14 تصور کردده اند نیز تعدادی از مقامات آمریکایی که دستاندرکار مسائل صنعتی و نظامی بودند پرسیدند که چگونه هواپیمای اف-14 میتواند خطری برای ناو «وینسنس» (vincennes) تلقی شود؟
هواپیمای اف - 14 که پیش از پیروزی انقلاب به ایران تحویل شده است، از جنگ افزارهای هوا به هوا است که از امکانات محدود حمله به زمین بهره میبرد. در ماموریت حمله به زمین یا سطح، جنگ افزارهای هواپیما عبارتند از توپ 20 میلیمتری ام -61، با تعدادی بمبهای غیر هدایت شونده.
سیستم «ایجیز» قادر به دفاع از ناوگان های دریایی به عنوان سپر دفاعی است و می تواند همزمان چند هدف را کشف و رهگیری کند و پیشرفتهترین سیستم راداری، برای اکتشاف و رهگیری، در تمام جهان محسوب می شود به نحوی که برخی از کارشناسان نظامی آن را متعلق به جنگ جهانی سوم میدانند.
با این حال این سوال مطرح است که چگونه مدرنترین سیستم راداری جهان قادر به تشخیص یک هواپیمای ایرباس از اف - 14 نبوده است.
هواپیمای مسافربری ایرباس از نظر حجم، شکل، اندازه و توانایی پرواز کاملاً با هواپیمای f-14 متفاوت است.
از طرفی با توجه به ارتباط کلامی و ارتباط ناوبری هر هواپیمای بازرگانی و مسافربری، ناو آمریکایی میتوانست به راحتی با شنیدن مکالمات خلبان به ماهیت هواپیمای مسافربری پیببرد.
قطعات متلاشی شده هواپیما و اجساد سرنشینان آن در سطح وسیعی از آبهای سواحل جنوبی جزیره هنگام، درست در داخل آبهای ایران نیز نشان می دهد که این محل کاملا زیر مرکز دالان هوایی بینالمللی بندرعباس دوبی (آمبر56) قرار دارد و هواپیما درست در مسیر پیشبینی شده درحال پرواز بوده است.
چهارسال بعد روزنامه «نیویورک تایمز»، در گزارشی که حاوی چندین نکته تازه بود نوشت: ناو وینسنس در آبهای فلات قاره ایران بوده است نه در آبهای بینالمللی و پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) در آن زمان بر این حقیقت سرپوش گذاشته است.
متعاقب این اقدام غیر انسانی ناو آمریکایی، روز 14 تیر 1367 جمهوری اسلامی ایران طی نامه ای به رئیس شورای امنیت خواستار تشکیل جلسه فوری شورا برای رسیدگی به موضوع شد.
شورای امنیت فقط با صدور قطعنامه ای از هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری و غیر نظامی ایرانی در پرواز برنامه ریزی شده بین المللی 655 را با 290 سرنشین به وسیله موشک ناو جنگی ایالات متحده َآمریکا ، ابراز تاسف کرد.
جمهوری اسلامی ایران علاوه بر شورای امنیت و شورای ایکائو، شکایت خود را در دیوان بین المللی دادگستری لاهه نیز مطرح کرد.
تشکیلات تخصصی سازمان ملل متحد یعنی ایکائو (سازمان هواپیمایی کشوری بین المللی) نیز از مسائل سیاسی دور نماند و به جای بررسی فنی و ارائه طریق به شورای امنیت به ابراز تأسف و تسلیت به بازماندگان این حمله ناجوانمردانه بسنده کرد.
با اثبات عمدی بودن این جنایت آشکار و غیر انسانی نه تنها هیچکدام از خدمه ناوجنگی وینسنس تحت پیگیرد قرار نگرفتند بلکه فرمانده این ناو در پایان خدمت خود برای هدف قرار دادن هواپیمای مسافربری ایرانی و متلاشی کردن 290 تن از سرنشینان این هواپیما، مدال گرفت.
منبع:www.irdiplomatic.com