اگر میخواهیم بچههایمان حرف شنوی را یاد بگیرند، راهی نیست جز این که در سالهای سیادت کودک حرفهایش را بشنویم. به هراندازه در این امر موفق باشیم، نتیجهاش را در سالهای بعد خواهیم دید. از هفت سال دوم به بعد پدر و مادر موظفاند که اطاعت و ادب را به فرزندشان بیاموزند. بس خطا است اگر به همهی خواستههای فرزندی که در این دوره گستاخی و بیادبی کند، پاسخ دهند. چه دلیلی دارد که در خانوادهها فرزند سالاری باشد، پدر و مادر اقتدار منطقی و لازم خود را واگذار کنند، در برابر انحرافات سکوت کرده و امکانات بیحد و حصر ارائه دهند؟
اگر فرزندی به جایی برسد که عاق والدین شود، ممکن است در قیامت به همان والدین، شکایت کند که شما از ابتدا به من اهمیت احترام به خود را نیاموختید[۱].
حضرت محمد (ص) میفرمایند : یا علی! رحم الله والدین اعانا ولدهما علی برهما. یا علی! خدا رحمت کند والدینی را که کمک کنند فرزندشان را که نسبت به آنان نیکوکار باشد. (مکارم الاخلاق، ص۵۱۷)
ﻳﻮﻧﺲﺑﻦرﺑﺎط ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: اﻣﺎم ﺻﺎدق (ع) ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ(ص) فرﻣﻮدﻧﺪ: «رَﺣِﻢ اﻟﻠّﻪ ﻣﻦ اَﻋﺎﻧﻪ وﻟﺪﻩ ﻋﻠﻰ ﺑِﺮّﻩ»
«ﺧﺪا رﺣﻤﺖ کند کسی را که ﻓﺮزﻧﺪش را ﺑﻪ نیکی با خود ﻳﺎرى کند.»ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﺮض کردم: ﭼﮕﻮﻧﻪ او را ﺑﻪ نیکی با خود ﻳﺎرى کند؟
در ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮﻣﻮد: «ﻳﻘﺒﻞ ﻣﻴﺴﻮرﻩ و ﻳﺘﺠﺎوز ﻋﻦ ﻣﻌﺴﻮرﻩ و ﻻﻳﺮهقه و ﻻ ﻳﺤﺮق ﺑﻪ»( ﻓﺮوع کاﻓﻰ، ج۶ ص۵٠)
«ﺁﻧﭽﻪ در ﺣﺪ ﺗﻮان اوﺳﺖ ﺑﭙﺬﻳﺮد و ﺁﻧﭽﻪ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ از او ﺑﮕﺬرد و ﺑﻪ او ﻇﻠﻢ و ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻧﻜﻨﺪ و نسبت ﺟﻬﻞ و اﺑﻠﻬﻰ ﺑﻪ او ندهد.» پدر و مادر با تربیت صحیح، شالودهی زندگى بچههایشان را بنا مىنهند و سرنوشت آنان را رقم مىزنند.
کسی میتواند ولایت پذیری را در جامعهی اسلامی بفهمد که از ابتدا در خانواده ولایت پدر و شأن مادر را حرمت گذارد. مادران نقش مهمی برای تحکیم این امر دارند به این صورت که در تصمیمهای مهم زندگی، تأمین خواستههای فرزند را منوط به گرفتن اجازه از پدر کنند و پدران نیز شایسته است که رضایت مادر را شرط قبول بسیاری از امور قرار دهند. لذا اگر حرمت امام زاده را متولّی نگه میدارد، تو خود حدیث مفصل بخوان…
قُم عَن مَجلِسِکَ لِاَبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ اِن کُنتَ اَمیراً؛ به احترام پدر و معلمت از جای برخیز هرچند فرمان روا باشی. امیرالمؤمنین(ع) (غررالحکم، ح۲۳۴۱)
آموزش اطاعت، احترام، اجازه گرفتن و حفظ احترام والدین و معلم از اموری است که پایه ریزیاش از کودکی انجام می گیرد. اگر اجازه گرفتن از ولی در کودکی تفهیم شد، در بزرگسالی نیز اجازه خواستن و اطاعت از مرجع و ولیفقیه و امام معصوم، قابل فهم خواهد بود.
اطاعت، به معنی درک کامل از ضعف اطلاعات و توانمندی خود در بعضی زمینهها و نیاز به راهبری شخصیتی اعلم، برای عمل به وظیفه و حفظ وحدت جامعه است.
[۱] مباحث استاد خانم افراز برای مادران
نویسنده: مریم ادیب – کارشناس ارشد و مدرس مهارت های تربیت دینی