«دروغ از ديدگاه قرآن و سنت،عوامل و ريشه‌هاي دروغ و آثار و پيامدهاي اجتماعي آن» عنوان پايان‌نامه سطح دو (كارشناسي) زينب رحماني از مدرسه‌ي علميه‌ي حضرت فاطمه (سلام الله عليها) است که با راهنمایی استاد گرانقدر سركار خانم دادبه در زمستان 1385
تهيه، تنظيم و دفاع شده است.
چكيده
در اين تحقيق، به بررسي آفت دروغ كه يكي از گناهان زبان است، پرداخته شده و همچنين دروغ در قرآن و سنت، ريشه‌هاي دروني، آثار و پيامدهاي آن بررسي شده است و دروغ همان خبر مخالف با واقع و ضد راستي و صدق است كه انسان با آلوده شدن به اين رذيله، خود را از بارگاه الهي دور مي‌كند و در نزد مردم جايگاه مناسبي نخواهد داشت و مردم نسبت به او بي‌اعتماد و بدبين مي‌شوند.
بررسي ابعاد مختلف اين گناه براي تهذيب و اصلاح نفس كه يكي از مراحل آن دوري از رذايل اخلاقي است لازم و ضروري است.
هدف از اين مجموعه، آشنايي بهتر با آفت دروغ و همچنين جايگاه آن در قرآن و سنت و ريشه‌ها و پيامدهاي اجتماعي آن است، تا با تمرين بسيار و خودسازي به اين آفت زبان دچار نشويم.
و براي پاسخ دادن به سوالاتي از قبيل:
دروغ چيست؟
جايگاه دروغ در قرآن و سنت چگونه است؟
چه آثار و پيامدهايي دارد؟
ريشه‌هاي آن چيست؟
گرد آوري شده است.
مطالب آن با مراجعه به كتاب‌هاي اخلاقي، روايي و تفاسير قرآن كريم جمع‌آوري شده است، متأسفانه اين رذيله تنها بخش كوچكي از كتاب‌هاي اخلاقي را به خود اختصاص داده و اقسام، اشكال و پيامدهاي آن كمتر مورد توجه قرار گرفته و در بسياري موارد اصلا به آن پرداخته نشده است.
در ابتدا، مقدمه‌اي از سعادت انسان، ارتباط آن با دوري از رذايل اخلاقي، ملبس شدن به فضايل اخلاقي بيان شده كه نتيجه‌ي آن نگهداري و حراست زبان از آلوده شدن به بسياري از آفات و از جمله دروغ خواهد بود. و همچنين دروغ در لغت و اصطلاح تعريف گرديده است.
براي آشنايي بيشتر با اين گناه، جايگاه آن در قرآن و سنت، قصص و حكايات اشاره شده است.
قرآن كريم در بسياري از آيات خود، به اين آفت پرداخته و همچنين آن را در لابه‌لاي انتقادات شديد خود از مشركين و اهل كتاب (يهود و نصاري) و گروه‌هاي ديگري همچون (كفار، منافقين …) آورده كه در اين تحقيق (با توجه به اينكه دروغ مبحث اخلاقي است) فقط به گروه‌هاي مشركين و اصل كتاب اشاره شده است.
اگر اقسام و اشكال دروغ شناخته نشود، آشنايي كافي با اين رذيله ميسر نخواهد شد؛ بنابراين، انواع و شكل‌هاي مختلف دروغگويي بيان شده است.
در مواقع ضرورت، اصلاح بين مردم و وعده دادن مي‌توان دروغ گفت؛ زيرا در اين موارد، دروغ معنايي نخواهد داشت.
و در پايان دروغ از نظر شرع و عقل بسيار مورد نكوهش واقع شده و همچنين براي بيزاري جستن از آن، پيامدهاي معنوي و اجتماعي آن مورد توجه قرار گرفته است، براي اينكه بتوان درخت تنومند دروغ را خشكاند بايد با ريشه‌هاي آن، آشنا شد، و با توجه با راه‌هاي درمان، مي‌توان اين بيماري مهلك را كه مورد غضب الهي است براي هميشه از بين برد.
