در فرازي از اين خطبه حضرت يکي از ويژگي هاي مؤمن را چنين بيان مي دارند: آيا مي داني مؤمن کيست؟ … او سکوت اختيار مي کند تا از لغزشها در امان بماند.
براساس فرموده اميرالمؤمنين(عليه السلام) سکوت کردن يکي از ويژگي هاي مؤمن است که مي کوشد در مواقع خطر و عصبانيت و هر کجا که ضرورت سخن گفتن نباشد، سکوت کند. سکوت در اين عبارت احتمالاً سکوت اختيار کردن در مواقعي است که سخن گفتن ضرورت ندارد وگرنه در مواردي که وظيفه ي شرعي و ديني و اخلاقي انسان اقتضاء مي کند لازم است انسان سخن بگويد و به دفاع از دين بپردازد و نمونه ي اين موضوع را ما بسيار در سنت و سيره و رفتار معصومين(عليهم السلام) مشاهده مي نماييم. امّا در رفتارهاي عادّي روزمره و در برخورد با ساير مردم، ويژگي اهل ايمان آن است که تا ضرورت سخن نباشد لب باز نمي کنند و با سکوت خويش، خود را از خطاها سالم و محفوظ نگه مي دارند
سکوت کردن و درهاي حکمت!
براساس آنچه به نقل از روايات شريفه ذکر کرديم سکوت فايده مهم بازدارندگي از خطا را بدنبال دارد. در روايت شريف ديگري از امام رضا(عليه السلام) حضرت به يکي ديگر از فوايد سکوت اشاره فرموده اند که اثري فراتر از بازدارندگي از خطا و لغزش دارد! به فرموده حضرت(عليه السلام) با سکوت کردن درهاي حکمت به روي انسان باز مي شود! در واقع انساني که بدون جهت و بي فايده سخن نمي گويد بيشتر فرصت تفکر و درون نگري را پيدا مي کند. در اثر همين تفکر و تدبّر دروني درهاي حکمت و علم به روي انسان باز مي شود. شايد بتواند گفت همان طور که امام جواد(عليه السلام) فرمودند، قرار گرفتن انسان در هاله ي نور الهي بواسطه سکوت همچنين سبب مي شود که درهاي حکمت الهي به روي انسان باز گردد. در واقع نور الهي سکوت علاوه بر حفظ انسان از خطا و لغزش، او را به سوي کشف اسرار و حکمت هاي الهي نيز رهنمون مي سازد و راه را براي او روشن مي کند.
فهرست منابع و مآخذ
1- نهج البلاغه – شرح علامه ي جعفري(ره)
2- بحارالانوار – علامه ي مجلسي(ره)
3- بحارالانوار – علامه ي مجلسي(ره)
