مقام معظم رهبری سال 1391 را سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامگذاری کردند. ایشان در پیام نوروزی خود تصریح فرمودند: “اگر به توفیق الهى و با اراده و عزم راسخِ ملت و با تلاش مسئولان، ما بتوانیم مسئله‌ى تولید داخلى را، آنچنان كه شایسته‌ى آن است، رونق ببخشیم و پیش ببریم، بدون تردید بخش عمده‌اى از تلاشهاى دشمن ناكام خواهد ماند.”
حمایت از تولید ملی و مصرف کالاهای داخلی، یکی از اساسی ترین روش های مقابله با نفوذ و استعمار دشمنان و تحریم های اقتصادی است که موجب تقویت و شکوفایی اقتصاد ملی نیز می گردد.
علما و فقهای ما نیز، با پی بردن به فعالیت های استعماری دشمنان اسلام در زمینه اقتصادی، اقدامات ارزشمندی را نسبت به تقویت اقتصاد داخلی و حمایت از تولید ملی و تحریم کالاهای خارجی انجام دادند وراه را بر روی نفوذ بیگانگان بستند که نمونه های فراوانی از این موارد در تاریخ ذکر شده است که نمونه هایی از ان ذکر می شود.
در آغاز استقرار مشروطیت انگلستان و روسیه درصدد برآمدند از ضعف اقتصادى دولت بهره برند و با دادن کمکهاى مالى پایه هاى نفوذ خود را محکم تر کنند;
از این روى توسط ایادى خود در مجلس و دولت انتشار دادند: چون کار دولت پریشان و نیاز به چهار کرور پول دارد و در صورت نرسیدن فورى دو کرور آن تمام ادارات دولتى از کار خواهند افتاد دو دولت انگلیس و روس پذیرفته اند که به دولت ایران وام بدهند امّا با این شرایط که پول با نظارت آنان مصرف شود و گمرگ شمال و جنوب و پستخانه و تلگرافخانه به ضمانت در نزد آن دو دولت باشد.
این پیشنهاد که مقدمه وابستگى به بیگانگان بود و دست اندازى به اقتصاد ایران به شمار مى آمد با مخالفت شدید علماء روبه رو شد.
از جمله علماى عراق به آیت الله شیخ محمد باقر بهاری همدانی مجتهد همدان ماموریت دادند به تمام سفارتخانه ها اعلام دارد که دولتهاى بیگانه حق استقراض به شاه را ندارند و مسؤولیت این کار بر عهده خود آنان خواهد بود.
علماى ایران پیشنهاد کردند که براى رفع نیازمندیهاى دولت از مردم استمداد شود و بانک ملى تشکیل گردد. مردم تشویق شوند تا سرمایه هاى خود را به بانک تحویل داده و سهام دریافت بدارند. علما و طلاب در این حرکت ملى جلودار شدند تا جایى که:طلاب براى مقابله با استقراض خارجى کتابهاى خود را فروختند.
پس از قرار داد ننگین 1907 که ایران را به دو منطقه تحت نفوذ انگلیس و روسیه تقسیم می کرد، یکی از راه هایی که علما برای مقابله با نفوذ و دخالت بیگانگان به کار بردند، حمایت از تولید ملی و تحریم کالاهای خارجی بود .
در اصفهان آیت الله آقا نجفى اصفهانی با سخنان آگاهى بخش مردم را به خطرهاى این قرارداد ذلت بار هشدار داد و مبارزه اى منفى علیه بریتانیا آغاز کرد.
او به مردم سفارش کرد: کالاهاى انگلیسى را نخرند و به جاى آن از تولیدهاى داخلى استفاده کنند. راهى که با موفقیت در زمان میرزاى شیرازى(ره) در مبارزه با کمپانى رژى و تحریم تنباکو تجربه شده بود.
علماى شیراز نیز در اعتراض به این کار خرید و فروش کالاهاى اروپایى را حرام اعلام کردند.
شرکت اسلامیه شرکت سهامی عام و یکی از نخستین و مهمترین کارخانه‌هایی بودکه در دوران قاجار با هدف تأمین منسوجات مورد نیاز مردم ایران و مقابله با وابستگی به خارج، با تلاش و حمایت اغلب بازرگانان و علمای اصفهان،کاشان و شیراز به ویژه آیت الله آقانجفی و آقا نورالله نجفی اصفهانی در فروردین 1278 شمسی تأسیس شد.
آخوند خراسانی (ره) در 1315 ق به دعوت تنی چند از علمای ایران، همراه با گروهی دیگر از مراجع تقلید فتواهایی در تحریم كالاهای خارجی و حمایت از كالاهای داخلی و به منظور رفع نیاز كشور به بیگانگان صادر نمود و در تأیید «شركت اسلامیه» ، علاوه بر خرید منسوجات آن، بر كتاب لباس التقوای واعظ هم تقریظی از این قرار نوشت: «بر مسلمان لازم است كه لباس ذلت [تولید خارج] را از تن بیرون كنند و لباس عزت [ساخت داخل] را بپوشند».
همچنین علمای اصفهان بیکار ننشسته و در مبارزه با استعمار اقتصادی دشمنان بیانیه ای را اعلام کردند.
بیانیه جمعی از علمای اصفهان (در یک قرن پیش):
بر کسی که کفنش از پارچه ایرانی نباشد، نماز نمی‌خوانیم.
بعد از تسبیح و تحمید؛ این خدام شریعت مطهره با همراهی جناب رکن الملک متعهد و ملتزم شرعی شده‌ایم که مهما امکن(تا حد امکان) بعد ذلک تخلف ننمائیم، فعلا پنج فقره است:
اولا: قبالجات و احکام شرعیه، از شنبه (14 جمادی الاول) به بعد باید روی کاغذ ایرانی بدون آهار نوشته شود، اگر بر کاغذ‌های دیگر نویسند، مهر ننموده و اعتراف نمی‌نویسیم، قباله و حکمی هم که روی کاغذ دیگر نوشته بیاورند و تاریخ آن بعد از این قرارداد باشد، امضاء نمی‌نماییم. حرام نیست کاغذ غیرایرانی و کسی را مانع نمی‌شویم، ماها با این روش متعهدیم.
ثانیا: کفن اموات، اگر غیر از کرباس و پارچه اردستانی یا پارچه دیگر ایرانی باشد، متعهد شده‌ایم، بر آن میت ماها نماز نخوانیم. دیگری را برای اقامه صلوة بر آن میت بخواهند، ماها را معاف دارند.
ثالثا: ملبوس مردانه جدید که از این تاریخ به بعد دوخته و پوشیده می‌شود، قردادیم مهما امکن هر چه بدلی آن در ایران یافت نمی‌کنیم و حرام نمی‌دانیم لباس‌های غیر ایرانی را، اما ماها ملتزم شده‌ایم، حتی‌المقدور بعد از این تاریخ ملبوس خود را از نسج ایرانی بنماییم، تابعین ماها نیز کذلک. و متخلف توقع احترام از ماها نداشته باشد، آنچه از سابق پوشیده داریم و دوخته، ممنوع نیست استعمال آن.
رابعا: میهمانی‌ها بعد ذلک، ولو اعیانی باشد، چه عامه چه خاصه، باید مختصر باشد؛ یک پلو و یک چلو و یک خورش و یک افشره، اگر زائد بر این کسی تکلف دهد، ما را به محضر خود وعده نگیرد، خودمان نیز به همین روش میهمانی می‌نمائیم، هر چه کمتر و مختصرتر از این تکلف کردند، موجب مزید امتنان ماها خواهد بود.
خامسا: وافوری و اهل وافور را احترام نمی‌کنیم و به منزل او نمی‌رویم. زیرا که آیات باهره (ان المبذرین کانوا اخوان الشیاطین - و لاتسرفوا ان الله لایحب المسرفین - و لاتلقوا بایدیکم الی التهلکه) و حدیث: (لا ضرر و لاضرار). ضرر مالی و جانی و عمری و نسلی و دینی و عرضی و شغلی آن محسوس و مُسری است و خانواده‌ها و ممالک را به باد داده، بعد از این هر که را فهمیدیم وافوری است، به نظر توهین و خفت می‌نگیریم.
امضای آقایان کرام و علماء فخام کثرالله امثالهم:
1- ثقة‌الاسلام آقای حاج‌آقا نورالله. 2 - حسین بن جعفر الفشارکی، 3 - حجةالاسلام آقانجفی، 4- شیخ مرتضی اژه، 5 - آقا میرزا محمدتقی مدرس، 6- حاجی سیدمحمد باقر بروجردی، 7- آقا میرزا علی محمد، 8- حاجی میرزامحمد مهدی جویباره، 9- سیدابوالقاسم دهکردی، 10- حاجی سیدابوالقاسم زنجانی، 11- آقامحمد جوادقزوینی، 12- سیدمحمد رضا شهیر به آقا میرزای مسجدشاهی، 13 - حاجی آقا حسین بیدآبادی.[1]
قابل توجه است فرزند مرجع بزرگ جهان تشیع حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) نقل می کند: یکی از خصوصیات عملی آیت الله مرعشی‌نجفی این بوده که معظم‌له هیچ وقت از لباس‌های خارجی استفاده نکرده و این روش را مبارزه با استکبار می‌دانست و حتی موقعی که خیاط می‌خواست از دکمه خارجی برای لباس وی، استفاده کند، آقا اجازه نداد و از قیطان به جای دکمه در لباسش استفاده می‌کرد.
پی نوشت:
[1] کتاب عرفان، مرجعیت و سیاست تالیف دکتر موسی نجفی، صفحه 84 و 85
منابع:
کتاب عرفان، مرجعیت و سیاست
سایت بولتن نیوز
