مهارت کنترل هیجانات
گاه انسان خواسته یا ناخواسته، آگاهانه یا ناخودآگاه، دستخوش هیجانات و احساسات درونی و بیرونی می شوند و دست به اعمالی می زنند که همان لحظه یا بعد از آن، از عمل خویش پشیمان می شوند؛ در حالی که پشیمانی دیگر سودی ندارد. از این رو، مقابله و کنترل این هیجانات قبل از آنکه انسان را بعمل وا دارد، نیازمند مهارت است. انسان ها با فراگیری مهارت مدیریت هیجان، می توانند هیجان ها را در خود و دیگران به موقع تشخیص دهند، تاثیر آنها را بر رفتارهای مختلف، واکنش مناسبی نشان دهند.
بدیهی است که افراد، کاملا تحت کنترل هیجانات نیستند، بلکه حق انتخاب دارند و می توانند الگوهای هیجانی سازنده را برگزینند. به همین دلیل، راهکارهای مقابله را باید بیاموزیم.
الف) راهبردهای شناختی: اولین گام در مهار کردن احساساتی همچئین خشم، ترس و غم، این است که به آن حالت آگاهی پیدا کنیم و برای رسیدن به این آگاهی، باید احساسات و عواطف خود را هنگام رویارویی با موقعیت های ناخوشایند، افکار، باورها و انتظارها و خواسته های خود را بشناسیم؛
ب) راهبردهای رفتاری: دو شیوه برای از بین بردن تجربیات ناخوشایند وجود دارد:
1. شیوه های بلند مدت: این شیوه در طی زمان، آستانه ی تحمل فرد در مقابل موقعیت های ناخوشایند را افزایش می دهد و آرامش نسبی برای فرد به دنبال خواهد داشت. روشهایی مانند ورزش، پیش بینی کردن وقایع و تمرین آرام سازی خود از همین شیوه هاست.
2. شیوه های کوتاه مدت: گاه به روشهایی احتیاج داریم که سریع تر به نتیجه برسیم و بتوانیم در همان لحظه، هیجان را کنترل کنیم؛ مانند راهبردهایی که برای مقابله با خشم اعمال کنیم؛ پرت کردن حواس، خود آرام سازی، صبر و شکیبایی، تغییر وضعیت و … از جمله روش های کوتاه مدت شایع برای مقابله با احساسات و هیجانات است.( ر. ک. سید رضی سید نژاد، مهارت های زندگی، انتشارات دفاع)