هرم نیازها 
تامین نیازهای روانشناختی کودکان می تواند تاثیر مهمی را در نوع یادگیری کودکان و همچنین بالا بردن اعتماد به نفس در آنها داشته باشد
یکی از مهم ترین روانشناسانی که در رابطه با نیازهای افراد در سنین مختلف صحبت کرده است آبراهام مزلو است. از نظر آبراهام مزلو، انسان ها 5 طبقه نیاز ذاتی و ضروری دارند که تامین نیازهای آنها است که هم منجر به یادگیری می شود و هم اعتماد به نفس افراد را بالا می برد. 3 طبقه اول نیازهای مزلو مربوط به دوران قبل از دبستان و زیر 7 سالگی است.
این نیازها به ترتیب زیر است:
الف- نیازهای زیستی یا فیزیولوژیک (غذا، آب، مسکن، پوشاک)
ب- نیاز به ایمنی (وجود نظم و ثبات در زندگی)
ج- نیاز به تعلق داشتن (عشق)
د- نیاز به عزت نفس (احترام از جانب خود و دیگران)
ه- نیاز به خودشکوفایی
تامین این نیازها در یادگیری کودکان و بالا بردن اعتماد به نفسشان بسیار اهمیت دارند. 

نیازهای جسمانی 
 نیازهای فیزیولوژیک که شامل آب، غذا، هوا و مسکن است، از طریق غذا و آب خوردن، مسکن و محیط زندگی مناسب، پوشاک مناسب و محبت پدر و مادر تامین می شود. والدین باید بلافاصله به این نیازهای کودکان حداقل تا حدود 3 سالگی بدون درنگ پاسخ بدهند. اگر کودک گرسنه یا تشنه هست، این نیازش باید بلافاصله تامین شود. اگر لباسش را کثیف کرده باید تعویض شود. کم کم از حدود 3 سالگی با فاصله های زمانی بسیار بسیار کوتاه آموزش صبر را به فرزند باید شروع کنیم.  تامین این نیاز منجر به شکل گیری امنیت در فرزندان می شود. 

نیاز به امنیت
تامین نیاز به استقلال در کودکان باید از حدود 4 الی 5 سالگی در کودکان با حفظ چهارچوب مشخص ایجاد شود. مهم ترین نیازها از بدو تولد تا 7 سالگی کودکان، شامل نیاز های جسمانی، نیاز به امنیت و نیاز به محبت است
نیاز به امنیت یعنی دور بودن از خطر، هنگامی که کودکان مطمئن شوند از طرف افراد یا محیط اطراف خود خطری آنها را تهدید نمی کند احساس راحتی می کنند و به جستجو در محیط می پردازند. این نیاز از مهمترین نیازهای دوران نوزادی است. مزلو اعتقاد دارد که آزادی کامل و سهل گیری در کودکان ایجاد اضطراب  می کند.
پس تا حدی برنامه ریزی و ایجاد نظم و محدودیت در کارهای کودکان مفید است. حتی اگر فرزندی از لباس کثیفش ناراحت باشد و یا اینکه به هر دلیلی گریه می کند، تا حدود 3 سالگی با تامین این نیاز می تواند نیاز به امنیت را نیز در کودک تامین کرد. کودک متوجه می شود که کسی هست که بتواند به او غذا بدهد یا به او در تعویض لباس هایش کمک کند پس متوجه می شود دنیای محل زندگیش، دنیای امنی هست و کسانی هستند که او را دوست داشته باشند. پس در این حالت زمینه تامین نیاز بعدی یعنی نیاز به محبت فراهم می شود. 

نیاز به محبت 
سومین نیاز، نیاز به احساس تعلق پذیری و عشق و محبت است، یعنی پذیرفته شدن از سوی دیگران و دوست داشته شدن. این احساس به کودک کمک می کند تا به یادگیری بپردازد و اعتماد به نفس و عزت نفس بالایی را داشته باشند. بعضی از کودکان نمی توانند باور کنند که دیگران آنها را دوست دارند و در این زمینه شک می کنند. به همین جهت ممکن است رفتارهای نامناسب نشان دهند و خود را به بزرگترها بچسبانند. این کودکان برای برطرف کردن خواسته های خود کارهای نامطلوب انجام می دهند. 
یادگیری کودکان زمانی صورت می گیرد که نیازهای آنها به ترتیب اولویت تامین شود. کودک گرسنه و تشنه، کودکی که لباس مناسب نپوشیده و … نمی تواند یادگیری داشته باشد و همچنین نمی تواند درک خوبی از محیط زندگی اش داشته باشد و در نهایت نمی تواند خودش را دوست داشته باشد. قرار دادن یک برنامه صبحانه، میان وعده و ناهار مناسب در منزل یا کودکستان ها می تواند مفید باشد. همچنین والدین نیز باید به گونه ای رفتار کنند که احساس امنیت و دوست داشته شدن را در کودکان ایجاد کنند. زیرا کودکی که احساس اضطراب و نگرانی و طرد شدن داشته باشد نمی تواند آرام در جایی باشد و به یادگیری بپردازد و نمی تواند خودش را هم دوست داشته باشد پس به عنوان یک فرد ناتوان رشد می کند. تمام این مطالب برای مربیان مهدهای کودک نیز صدق می کند و باید رعایت کنند. 

نیاز به استقلال 
یکی از مهم ترین نیازهایی که یک کودک می تواند داشته باشد، نیاز به استقلال و مستقل بودن است. والدین باید با حفظ یک چهارچوب و ساختار مشخص، به فرزندشان استقلال بدهند. یکی از راهکارهای آن می تواند این باشد که از کودکتان بخواهید برای رفتن به مهمانی از بین 4 دست لباسی که شما انتخاب کرده اید، می تواند یکی را انتخاب کند. یا اینکه برای ناهار 3 غذا به او پیشنهاد بدهید و بخواهید که یک نوع آن را برای ناهار یا شام انتخاب کند. این گونه کودک متوجه استقلال و مشورت گیری از او، می شود. این نیاز را باید از حدود 4 الی 5 سالگی در کودکان تامین کرد. 

رومینا سادات تجاره، کارشناس ارشد مشاوره / بخش خانواده ایرانی تبیان

صفحات: 1· 2