به دنبال حوادث و اتفاقات اخیر در کشور باید بدانیم که وظیفه اصلی ما در قبال این فتنه ها و موضع گیری هایی که می کنیم چیست؟
دراین رابطه بر خود لازم می دانیم که با مراجعه به قرآن کریم بر وظیفه اصلی خود آگاه شویم.
«ولا تَقْفُ ما لَیسَ لک به علم اِنَّ السَّمْعَ والْبَصَرَ والفُؤاد کُلُّ اولئکَ کانَ عَنْهُ مَسْئُولا؛
در پی آنچه به آن علم نداری نیفت و پیروی مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه اینها مورد باز خواست قرار خواهد گرفت».
(اسراء17، آیه 36)
نکته:
ـ ذکر چشم وگوش و دل، شاید از باب نمونه باشد. در قیامت حتی از دست و پا و اعضای دیگر هم سؤال می شود و آنها به سخن آمده اعتراف می کنند
(نور/24، یس/65، فصّلت/20).
در طول تاریخ بسیاری از فتنه ها و نزاعها از قضاوتهای عجولانه یا حرفهای بی مدرک و نظرهای بدون تحقیق و علم و موضع گیریهای نسنجیده بروز کرده است. عمل به این آیه، فرد و جامعه را در برابر بسیاری از فریبها و خطاها بیمه می کند. نمونه هایی از این گونه عملکردهای بی علم و بدون اطلاع از این قرار است.
تقلید کورکورانه، پیروی از عادات، پیروی از خیالات، تبعیت از نیاکان، دل و گوش سپردن به شایعات، دنبال پیشگوییها، خوابها و حدس و گمانها افتادن، قضاوتِ بی علم، گواهی دادن بدون علم، موضع گیری بدون تحقیق، ستایش یا انتقاد بدونِ علم، تفسیر، نوشتن و فتوای بدون علم، نقل شنیده های بی اساس و شایعات، چیزی را بدون علم به خدا و دین نسبت دادن، تصمیم بدون برهان در شرایط هیجانی و بحرانی، تکیه به سوگندها و اشکهای دروغین دیگران، اینها همه وهمه طبق آیه «لا تقفُ ما لیسَ لک بِهِ علم» ممنوع است.
امامان معصوم (ع) اصحاب خود را از هرشنیدن و گفتنی باز می داشتند و در کنترل دیده ها و شنیده ها به این آیه استناد می کردند. شخصی که هنگام رفتن به دستشویی چون صدای ساز و آواز همسایه را می شنید، توقف خود را در آنجا طول می داد و لذّت می برد. وقتی حکم این مسأله را از امام صادق(ع) پرسید، حضرت این آیه را تلاوت کرد و فرمود: گوش از شنیدنیها، چشم از دیدنیها و دل از خاطرات مؤاخذه می شود. آن شخص متنبّه شد و استغفار کرد.
در روایات نیز توصیه شده که دربان دل و گوش خود باشید.
پیامها:
1ـ زندگی باید براساس علم درست و اطلاعات صحیح و منطق و بصیرت باشد
(لا تقف ما لیس لک به علم).
2ـ خوشبینی بیجا، زودباوری، شایعه پذیری، تحریک شدن از تبلیغات دشمن و حرکات غیر عالمانه، انسان را دستخوش ذلت می کند.
3ـ بازار شایعات را داغ نکنید و با نقل شنیده های بی اساس، آبرو و حقوق افراد را از بین نبرید. (لا تقف…)
4ـ حرفها و علمها بدون تحقیق دیر یا زود پشیمانی می آورد.
5 ـ قرآن، بساط ساحران، کاهنان و پیشگویان را که مردم ساده لوح را دور خود جمع می کنند برهم می زند.
6ـ راه شناخت، تنها حسّ نیست (الفؤاد).
7 ـ در قیامت هم خود انسان هم اعضای او مثل چشم و گوش مورد سؤال قرار می گیرد
(انّ السمع والبصر).
8 ـ در قیامت، از ضمایر و باطن و نیات هم باز خواست می شود (الفؤاد).
9 ـ ایمان به قیامت و بازپرسی، عامل نیرومند پیدایش تقواست.
#پرهیز_از_شایعه پراکنی
#موضعگیری_صحیح
#بدون_علم_نظر_ندهیم