عنوان: صراط مستقیم از منظر اسلام

استاد راهنما:سرکار خانم فاطمه شیرازی کیا

پژوهشگر:رضوان سادات میردانیالی

صراط به معنای راه است و منظور از کلمه صراط مستقیم که در برخی آیات قرآن آمده، راه راست و طریق هدایت در همین دنیاست، که اگر کسی در این مسیر باشد در آخرت نیز خواهد بود، و اگر کسی از این مسیر منحرف گردد، و پایش در آن بلغزد، سقوط خواهد کرد. صراط به وجه دیگر اسم معصومین علیهم السلام است، پس هرکس ایشان را در دنیا شناخت و اطاعتشان نمود، حق تعالی او را گذار از آن صراط میدهد که جسر جهنم است در روز قیامت. صراط مستقیم از منظر قرآن یکی بیشتر نیست و صراط مستقیم همان دستورهای صحیح اعتقادی، اخلاقی، فقهی و حقوقی است که التزام به آنها در مقام اعتقاد و عمل، انسان را در مسیر صراط مستقیم الهی قرار می دهد، در مقابل صراط راههای فرعی و انحرافی فراوان است که انسان را به شرک، کفر و صراط  جهیم می رساند.

برپایه ظاهر آیات و روایات، صراط اخروی انعکاس تعامل آدمی با صراط دنیایش است و صراط آخرت تجسمی است از چگونگی برخورد آدمیان با مظاهر عینی صراط دنیا. عواملی وجود دارد که راه ورود به صراط مستقیم است؛ از آن عوامل محبّت است که مقدمه محبّت معرفت می باشد و معرفت، درک کمالات محبوب است و محبّت امیرالمؤمنین و اهل بیت ( علیهم السلام) که همان محبّت به خداوند است زیرا آنها تجلّی اسماء و صفات الهی هستند.این صراط عقباتی دارد، اسم هر عقبه ای از عقبات صراط، اسم عمل واجبی است که یا امر است یا نهی؛ و در مقابل هر واجب تکلیفی است، اگر در آن واجب تقصیر کرده باشد محبوس می شود و اگر از عهده آن تکلیف برآمده باشد نجات می یابد و پیوسته از عقبه اش به عقبه دیگر رانده می شود. و اگر از عقبات سلامت گذر کند می رسد به خانة بقاء و زنده می شود، و ساکن می شود در جوار خداوند با پیغمبران و امامان و صدیقان و شهیدان و صالحان از بندگان خدا. در نتیجه اگر در روایات، از صراط که یکی از مواقف روز قیامت است، با تعبیری چون پل صراط، پل جهنم، … یاد شده است، صرفاً برای آشنایی ذهن مردم با این مسئله و سهولت فهم آن می باشد.