عن الرضا (ع) رحم الله عبدا احیا امرنا فقلت له: کیف یحیی امرکم؟ قال: یتعلم علومنا و یعلمها الناس، فان الناس لو علموا محاسن کلامنا لاتّبعونا؛ خدا رحمت کند بنده ای را که امر ما را زنده بدارد. پرسیدم: چگونه امر شما را زنده بدارد؟ فرمود: علوم ما را یاد بگیرد و به مردم بیاموزد، زیرا مردم اگر زیبایی های کلام ما را بدانند حتما از ما پیروی می کنند.

منبع: میزان الحکمه، ح 13497 و بحارالانوار، ج2، ص 30

خیلی از طلاب با انگیزه هایی خوبی وارد مدرسه علمیه می شوند اما این انگیزه ها هم به نگهداری و آبیاری و مراقبت نیاز دارد تا ریشه آن در قلب ثابت بماند و سختی های روزگار آن را متزلزل نکند.

اولین کاری که طلبه به عنوان یک طلبه باید انجام دهد این است که تبارنامه صنفی خویش را به خوبی بشناسد، بداند که وارد چه جریانی شده و چکاره است، و پا جای پای چه کسانی گذاشته است .

طلبه باید بداند که از نظر صنفی و شغلی از تبار پیامبران و سلاله ابراهیم و موسی و عیسی و محمد (ص) و بت شکنان بزرگ تاریخ است.

او باید بداند که با ورودش به حوزه و نظام طلبگی وارد جریان انبیاء شده و خود را وارث جریان انبیای تاریخ ببیند، جریانی که از پیامبران به پیامبر ما و از ایشان به ائمه و از آنها به علمای عاملین و امروز که به روحانیت و طلاب علوم دینی و وارثان متعهد اسلامی رسیده است.

منبع: محمدرضا حکیمی، هویت صنفی روحانی، ص 31

در مقاله پیشین درباره مباحثه با شما سخن گفتیم. اینکه جایگاه و اهمیت مباحثه کجاست و چه فوائدی دارد.  در این نوشتار به بررسی علل و عواملی خواهیم پرداخت که در بهبود کیفیت مباحثه اثر گذارند.

یکی از عللی که باعث می شود بسیاری از طلاب پس از مدتی از مباحثه دلزده شوند:پویا و جذاب نبودن مباحثات است.

ممکن است مباحثه ای شرایط کامل خود را دارا باشد اما پویا نباشد. به عبارت دیگر مباحثه نیز از جمله کارهایی است که میتواند رشد کرده و به حد کمال خود برسد.

حال اینکه کیفیت مباحثه چطور بالا میرود و برای این کار چکار باید کرد از جمله مسائلی است که در این نوشتار به آن خواهیم پرداخت.
عوامل ارتقاء كیفیت مباحثه :

نمونه نیكوى مباحثه بستگى به عللى دارد كه برخى به عنوان عامل اصلى و بعضى تكمیلى آن باید مورد توجه قرار گیرد تا موجب ارتقاء كیفیت مباحثه و در نتیجه رشد صحیح و سریع علمى شود.

عوامل موثر درایجاد مباحثه عبارتنداز:

1 . فراگیرى و مطالعه درس
میزان و كیفیت مطالعه درس در مباحثه آن بسیار موثراست .اولین مرحله براى درس پیش مطالعه است .

پیش مطالعه درس استاد دست كم در مدت نیم ساعت كمك بسیار موثرى در فهم نقاط مشكل و مبهم درس كرده و آنرا بصورت سئوالات در ذهن مطرح مى كند.

این مطالعه اگر تنها از روى متن درس باشد زمینه مساعدى را در ذهن انسان براى جذب كامل مطالب و محتواى درس استاد فراهم مى كند.

دومین مرحله مطالعه مربوط به مباحثه همان درس مى باشد. دراین مرحله حداقل باید یادداشت هاى درس (جزوه درس ) و حواشى آن مرور شود و همچنین با برنامه ریزى و تقسیم كار به كمك مطالعات خارجى درس بر معلومات افراد مباحثه كننده و حجم مطالب علمى افزوده شود تاافراد با دست پر حاضر شوند.

ادامه »

اگر طلبه ای هستید که تازه وارد حوزه شده اید حتما کلمه (مباحثه) را تا کنون زیاد شنیده اید. بیشتر اساتید مخصوصا در سالهای ابتدای طلبگی روی این مساله تاکید زیادی دارند و غالبا به طلاب گوشزد می کنند که مباحثه را فراموش نکنند.

مباحثه یک سنت قدیمی است که از سالهای گذشته در حوزه های علمیه متداول بوده و تحقیقات جدید روز مهر تایید بر این روش زده است. به طوری که امروزه, مباحثه کردن یکی از بهترین شیوه های یادگیری به شمار می رود.

با این حال جای بسی افسوس است که امروزه در حوزه های ما، این سنت خوب کمرنگ شده و متاسفانه برنامه ریزی غلط درسی و زندگی پرمشغله دو مشکل عمده هستند که به این مشکل دامن می زنند و آرام آرام مباحثه را از زندگی طلبگی جدا می کنند.

ما قصد داریم در چند مقاله به صورت دقیق تر پیرامون این سنت قدیمی و شاید هم به روز با شما سخن بگوییم. پس با ما همراه باشید:

مقدمه ای درباره مباحثه
مباحثه از آداب درس خواندن است. اساتید در آغاز شروع به تحصیل طلاب، آنان را به مباحثه تشویق می‌کنند. اساتید چهار مرحله را برای ماندگاری درس در حافظه و فهم بهتر آن پیش‎نهاد می‎کنند. پیش مطالعه که قبل از شروع درس صورت می‎گیرد و سپس درس و مطالعه‎ی پس از درس و مباحثه این چهار مرحله هستند. (1)

مباحثه تمرین تقویت بیان و فن سخن‌وری است. به علاوه نوعی ممارست برای کلاس‌داری و تدریس است. هم‌اندیشی در مباحثه باعث برطرف شدن اشکالات و بدفهمی‌ها می‌شود.و در بسیاری اوقات اندیشه‌ای نو را در پی دارد. (2)

ادامه »