به هنگام تحویل سال، همه اعضای خانواده جامه‌های تازه خود را پوشیده و دور سفره هفت‌سین جمع می شوند. پدربزرگ و مادربزرگ در بالای سفره و پس از آن‌ها پدر و مادر و فرزندان در کنار سفره می‌نشینند. عقیده بر این است که به هنگام تحویل سال بزرگ‌ترین فرد خانواده قرآن را برداشته شروع به خواندن می کند. قبل از تحویل سال، همه اعضای خانواده دعای تحویل سال را بارها زیر لب زمزمه می‌کنند:

در گذشته هنگام تحویل سال توپی شلیک می‌شد که از صدای آن همه متوجه سال نو می‌شدند و آن‌گاه همگی فرارسیدن سال جدید را به یک‌ دیگر تبریک می‌گفتند و پس از آن‌ بزرگ‌ترها عیدی‌های کوچک‌ترها را که معمولاٌ سکه و یا اسکناس بوده‌است از لای قرآن کریم درآورده و به آن‌ها می‌دادند. سپس بسته به زمان تحویل سال که اگر روز باشد، سنت حسنه صله ارحام را به جا می آوردند و فوراٌ افراد کوچک‌تر فامیل به دیدن بزرگ‌ترها رهسپار می‌شوند و معمولاٌ ناهار یا شام روز اول عید را در منازل بزرگان خویش صرف می‌کنند.

در گذشته غذای روز اول عید رشته‌پلو بوده است تا به این وسیله در سال جدید سر رشته کارها دستشان آمده و تا پایان سال از دستشان خارج نشود.

 دید و بازدید

هم‌چنین از آیین‌های ویژه‌ی نوروز، دیدار با اقوام و آشنایان است. این دید و بازدید رفتن‌ها تا پایان روز دوازده فروردین ادامه دارد. ایرانیان روزهای نخست سال جدید را به دیدار اقوام درجه‌ی اول می‌روند.  روزهای بعد نوبت اقوام دورتر فرامی‌رسد و سر فرصت به دیگر اقوام و دوستان سر می‌زنند و دیدارها را تازه می‌کنند. حتی اگر کسانی در طول سال به علت کدورت‌هایی که پیش آمده از احوال پرسی یک دیگر سر باز زده باشند، این روزها را فرصت مغتنمی برای رفع کدورت می‌شمارند و راه آشتی و دوستی در پیش می‌گیرند.

ایرانیان باستان دانه‌ها را که عبارت بودند از گندم، جو، برنج، لوبیا، عدس، ارزن، نخود، کنجد، باقلا، کاجیله، ذرت و ماش را در ستون‌هایی از خشت خام بر می‌آوردند و سبز شدن هر یک را به فال نیک می‌گرفتند و معتقد بودند که آن دانه در سال نو موجب برکت خواهد بود.

 در ایران باستان بعضی از وسایل جشن نوروز مانند آینه و کوزه و اسفند را شب عید از ‌بازار تهیه می‌کردند. بازار در این شب چراغانی و زیور بسته و سرشار از هیجان و شادمانی بود و البته خرید هرکدام هم آیین خاصی را تدارک می‌دید.

خانه تکانی

خانه‌تکانی از دیگر آیین‌های نوروز است. ده پانزده روز مانده به نوروز خانه‌تکانی شروع می‌شود. در این آیین، همه وسایل خانه گردگیری و شست‌وشو می‌شود و پاک و پاکیزه می‌گردد.

در خانه‌تکانی، که در گذشته سه تا چهار هفته طول می‌کشیده ‌است، تمامی ابزارها و وسیله‌هایی که در خانه بوده، جا به‌ جا، تمیز و تعمیر شده و دوباره در جای خود قرار می‌گرفته‌است.

کاشتن سبزه

پس از خانه‌تکانی، نوبت سبزه کاشتن است. مادران حدود یک هفته مانده به نوروز، مقداری گندم، عدس، ماش یا شاهی را در ظرف‌هایی زیبا می ریختند و خیس می نمودند تا آهسته‌آهسته بروید و برای سفره نوروزی آماده گردد. در ایران باستان، بیست ‌و پنج روز پیش از نوروز، در میدان شهر، دوازده ستون از خشت خام بر پا می‌شد، بر ستونی گندم، برستونی جو و به ترتیب، برنج، باقلا، ، ارزن، ذرت، لوبـیا، نخود، کنجد، عدس و ماش می کاشتند و در ششمین روز فروردین، با سرود و ترنم و شادی، این سبزه‌ها را می‌کندند و برای فرخندگی به هر سو می‌پراکندند.

امروز، در همه خانه‌ها رسم است که ده روز یا دو هفته پیش از نوروز، در ظرف‌های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و … دانه‌هایی چون گندم، عدس، ماش و… می‌کارند. موقع سال تحویل داخل سفره هفت‌سین بایستی سبزه بگذارند. این سبزه‌ها را در خانه‌ها تا روز سیزده نگه داشته و در این روز زمانی که برای سیزده ‌به در از خانه بـیرون می‌روند، در آب روان می‌اندازند.

چیدن سفره هفت سین

اما اصیل‌ترین آیین نوروزی سفره‌ی هفت‌سین است. برخی کارشناسان، مبنای هفت‌سین را چیدن هفت سینی یا هفت قاب بر خوان نوروزی می‌دانند که به آن هفت سینی می‌گفتند و بعدها با حذف (یا) به صورت هفت‌سین در آمد.

یکی از ارکان مراسم نوروز نیز، چیدن سفره‌ی هفت‌سین در هنگام تحویل سال است. در کشورهای مختلف هفت‌سین‌های متفاوتی پهن می‌شود. سفره هفت‌سینی که امروزه بیش‌تر مرسوم است داری هفت مورد از موارد ذیل است: 

                               سبزه: نماد خرمی و نو زیستی

                                                    سرکه: نماد شادی

                                                           سمنو: نماد خیر و برکت

                                                          سیب: نماد مهر و مهرورزی

                                                                  ســیر: نگهبان سفره

                                                                            سماق: نماد مزه زندگی

                                                                                        سنجد: نماد حیات

در سفره هفت سین مرسوم است، قرآن مجید، میوه، گل، شیرینی‌های سنتی، ماهی قرمز، سبزی خوردن، دیوان شاعران و آینه قرار دهند.

این روزها زمین دارد نفس می‌کشد و بهار کم کم  قدم رنجه می‌کند و قدوم مبارک را بر دل‌ها می‌گذارد. هرچند هنوز سرد است، امید بهار این سردی را هم قابل تحمل می‌کند. شوق بهار هست،اماحال و هوای عید نوروز نیست. هیاهو پایان کلاس‌ها؛ تعطیل شدن مدرسه‌ها؛ خانه‌تکانی‌ها؛ خیابان‌های شلوغ و مملو از جمعیتی که در تدارک سور و سات نوروز به خیابان آمده‌اند. شتاب‌های اسفندی این‌جا نیست؛تلاش برای انجام دادن کارهای عقب افتاده و ناتمام.  یاد دوران کودکی می‌افتم. این روزها دلم غنج می‌زد برای شنیدن خبر تعطیلی مدرسه‌ها و آغاز تعطیلات عید. انکار نمی‌کنم که از همان سر سفره‌ی هفت سین و از همان شلیک توپ سال تحویل، شمارش معکوس شروع دوباره‌ي مدرسه‌ها آغاز می‌شد و هول آن در جانم بود و هر چه نزدیک‌تر می‌شدیم به سیزدهم اسفند، این هول بیش‌تر می‌شد و باعث می‌شد سیزده اسفند به دور از تمام خرافات، واقعا روز نحسی باشد. همان‌طور که از او اول اسفند سال را تمام شده می‌گرفتیم و شمارش معکوس شروع سال نو را آغاز می‌کردیم.

   آن سال‌های کودکی و خرید لباس‌های نو برای عید کیف عجیب و غریبی داشت، البته همیشه در پس زمینه‌ی تاریک و روشنش، دغدغه‌های دیگری هم بود که ما بارش را به دوش نمی‌کشیدیم، ولی سنگینیش را بر شانه‌های خانواده حس می‌کردیم. با این حال همیشه شادی این روزها آن‌قدر بود که دغدغه‌های دیگر را به حاشیه براند و بی‌رنگ کند. بعد هم مهمانی رفتن و عیدی گرفتن که شوق و ذوق اصلی بود. همان شوق عیدی گرفتن بود که بعدها عیدی دادن را هم برایمان شیرین می‌کرد.

   سال‌های دانشجویی، بازگشتن به خانه و سپری کردن روزهای آغازین بهار در کنار خانواده شوق اصلی بود؛ هر چند گاهی کتاب‌های نخوانده و مقاله‌های ننوشته هم می‌آمد به خانه و همه را کلافه و البته کمی تا قسمتی تعطیلات را کوفت می‌کرد. سال‌های زندگی در مشهد، این روزهایش، یعنی روزهای آخر اسفندش، دغدغه‌ی بلیط خریدن بود. همه می‌دانستیم که برای خرید بلیط چه مکافاتی باید بکشیم. بلیط‌ها هم روزانه فروخته می‌شد و نمی‌شد از این بابت خیال راحتی داشت. دغدغه‌ی پیدا کردن و سوار شدن به اتوبوس تا زمانی همراه‌مان می‌ماند که اتوبوس حرکت می‌کرد و از خیابان نخریسی یا ترمینال خارج می‌شد. آن‌وقت حتی اگر در ته اتوبوس یا پای بوفه هم اگر جایی پیدا کرده بودیم، نفس راحتی می‌کشیدیم و خدا را شکر می‌کردیم که عازم شده‌ایم.

در خانه‌ی پدری که بودم این روزهای آخر، همراه بود با ترس از فراهم آمدن شرایطی که گرفتار کار شستن فرش‌ها شوم. بدترین کار دنیا بود برایم، به‌ویژه آن قسمتش که باید لش خیس و سنگین قالی را از نردبان می‌دادیم بالا و می‌انداختیمش سر دیوار که یکی دو روز بماند و خشک شود. در کوچه و خیابان هم که می‌دیدم مردم فرش‌ انداخته‌اند بیرون و می‌شویند برایم مثل منظره‌ی غیر قابل تحملی بود که باید زودتر از آن می‌گذشتم. شکر خدا بعدها آن قالی‌های سنگین دستی تبدیل شد به فرش ماشینی و تهران هم پر شد از کارخانه‌های قالی شویی.

     این‌جا اما از این چیزها خبری نیست.  در روزهای آخر اسفند که روزهای میانی ماه مارس است، این دغدغه‌ها، جای خود را داد ه است به اندوه نبودنشان. حتی در خانه‌ی ایرانی‌ها هم این دغدغه‌ها معنایی ندارد. دلم تنگ شده است برای نیمه‌ی دوم اسفند در ایران که همه چیز رنگ و بوی دیگری می‌گیرد. حتی بدم نمی‌آید اگر برم به خانه‌ی پدری و فرشی در حیاط پهن باشد و آستین بالا بزنم برای مشارکت در شستنش، حتی اگر شده به صورت نمادین! دلم تنگ بساط کنار پیاده رو‌هاست و دستفروش‌هایی که بنفشه و سنبل می‌فروشند و ماهی و سمنو و سبزه. دلم تنگ شده برای پرسه زدن و نگاه کردن مردمی که در آخرین روزها و حتی آخرین ساعات سال، چشم می‌دوانند که از حراجی‌ها رخت و لباسی بخرند و بچه‌ها را نو نوار کنند.. 

منبع: تاریخ و ادبیات

بعد از چهار سال، اسفند 91 سی روزه است.

یک روز،  یک فرصت اضافه برای انجام کارهای ناتمامی که می خواستیم در این ماه و سال انجام دهیم و فرصت نکردیم.

از این فرصت یک روزه که در اختیار شما قرار گرفته شده چه استفاده ای می کنید.

بهترین استفاده از این فرصت چیست؟

اگر خداوند یک فرصت اضافه در دنیا به شما بدهد از آن چطور استفاده می کنید و آنر ا صرف انجام چه اموری می کنید؟

***نظرات با نام نویسنده منتشر خواهد شد***

این روزها متداول ترین کلمه رایج بین مردم که بار یک جمله و یک عالمه کار را دارد واژه «خانه تکانی» است!

خانه‌تکانی، از شستن و تمیزکردن شروع می‌شود و تا بازسازی و تغییر دکوراسیون و… ادامه می‌یابد…

دور ریختن اجناس کهنه، شکسته و به درد نخور هم بخشی از مراسم خانه تکانی است

اگر بخواهی خودت را مهیای بهار کنی قبل و یا همراه با زندگیت باید خانه دلت را هم تکانی بدهی

تو، تو که زن هستی و طلبه!

اگر بخواهی دلت را خانه تکانی کنی اولین چیزی که دور می ریزی چیست؟

این جمله را یک سوال بدانید و مانند یک فراخوان با آن روبرو شوید

ما را هم راهنمایی کنید، چه چیزی را از دلمان بیرون بریزیم؟

پاسخ ها منتشر می شود (البته نه محض ریا بلکه جهت راهنمایی علاقمندان)