همان‌گونه که در مقدمه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ‌به صراحت بیان شده است، زنان نقش گسترده و حضور فعالی در مبارزه با رژیم شاه داشتند: «… زنان به شکل بارزی در تمامی ‌صحنه‌های این جهاد بزرگ حضور فعال و گسترده‌ای داشتند؛ صحنه‌هایی از آن نوع که مادری را با کودکی در آغوش شتابان به سوی میدان نبرد و لوله‌های مسلسل نشان می‌داد، بیان‌گر سهم عمده و تعیین‌کننده این قشر بزرگ از جامعه در مبارزه بود… » (1)

شهریور 1357 یکی از برهه‌های زمانی مهم نهضت امام خمینی (ره) است که حضور پررنگ زنان در آن ثبت گردیده است. زنان ایرانی در وقایع و تظاهرات‌های این ماه و به‌ویژه در تظاهرات 17 شهریور، حضور مؤثری داشتند و در واقعه میدان ژاله اولین شهید خود در دوران انقلاب- محبوبه دانش؛ فرزند حجت‌الاسلام دانش آشتیانی- را تقدیم کردند. حضور فعال آنها در مراسم هفتم و چهلم شهدای 17 شهریور نیز تکرار شد و همچنان تا پیروزی انقلاب اسلامی ‌تداوم یافت.

ادامه »

ام كلثومي كه در كربلا حاضر بود، كدام ام كلثوم است و آيا ام كلثوم ـ دختر حضرت فاطمه(سلام الله علیها) ـ در واقعه‎ي عاشورا بوده است يا خير؟

پاسخ :

مرحوم شيخ مفيد از دختري براي اميرالمؤمنين(ع)، به نام ام كلثوم ياد كرده است،[1] ولي ديگر مورخان، چون: طبري،[2] ابن شهرآشوب[3] و ابن ابي‎الحديد،[4] دو دختر به نام ام كلثوم براي اميرالمؤمنين(ع) نام برده‎اند: يكي ام‎كلثوم كبري، دختر فاطمه(س)، و ديگري ام كلثوم. نامي از همسر ديگر كه به ام‎كلثوم صغري موسوم و معروف بوده است؛ البته نام ام‎كلثوم كبري را، زينب صغري نيز گفته‎اند كه ام‎كلثوم كنيه‎اش بوده است.

اما درباره‎ي اين كه ام‎كلثوم كبري، دختر حضرت فاطمه(س)، چه زماني از دنيا رفته است، ابن اثير،[5] ابن حجر عسقلاني[6] و قرطبي[7] گفته‎اند: كه اين ام‎كلثوم در زمان حيات امام حسن(ع)، يعني قبل از سال 50 هجري، از دنيا رفته است، ولي ابن شهرآشوب گفته است كه ام‎كلثوم پس از عمر، با عون، محمد و ـ عبدالله پسران جعفرطيار ـ يكي پس از مرگ ديگري ازدواج كرده است كه قطعاً ازدواجش با عبدالله ـ همسر زينب كبري(س) ـ پس از وفات آن بانو است.[8] ابن حجر عسقلاني نيز روايت ديگري را به اين مضمون نقل كرده است.

اين دو تاريخ وفات بايد متعلق به اين دو ام‎كلثوم باشد ،نه يكي از آنها؛ اما كدام يك زودتر وفات كرده است، سيد محسن امين مي‎گويد: اميرالمؤمنين(ع) دو دختر به نام ام كلثوم داشته است؛ ام‎كلثوم كبري، دختر فاطمه(س)، قبل از واقعه كربلا از دنيا رفته و ام‎كلثوم حاضر در كربلا، ام‎كلثوم دوم، يعني حضرت زينب صغري بوده است.[9]

بنابراين، ام‎كلثوم خواهر ابويني حضرت زينب(س)، بنابر قول اقرب به صواب، قبل از واقعه كربلا و در زمان حيات برادرش امام حسن مجتبي(ع) از دنيا رفته است. و اگر از ام‎كلثومي در واقعه كربلا اسم برده شده، غير از ام‎كلثوم، دختر فاطمه(س)، بوده است.

پی نوشتها:

[1]. الارشاد، شيخ مفيد، موسسة آل البيت(ع) لاحياء التراث، قم، سال 1416 هـ، ج 1، ص 355.

[2]. تاريخ الطبري، دارالكتب العلمية، بيروت، طبع 2، سال 1408 هـ، ج 3، ص 152.

[3]. بحارالانوار، ج 42، ص 91.

[4]. همان مأخذ.

[5]. اسد الغابة، دارالشعب، بيروت، ج 7، ص 387.

[6]. الاصابة، دارالكتاب العربي، بيروت، ج 4، ص 468.

[7]. الاستيعاب في هامش الاصابة، دارالكتاب العربي، بيروت، ج 4، ص 469.

[8]. بحارالانوار، ج 2، ص 90.

[9]. اعيان الشيعة، ص 327، دارالتعارف للمطبوعات، بيروت، ج 1.

منبع: نهضت عاشورا (تحريف‌ها و شبهه‌ها)، مركز مطالعات و پژوهش‌‌هاي فرهنگي حوزه‌ي علميه (1381)

در همين زمينه مي‌توانيد اين لينك را هم مطالعه كنيد.

«تعریف‌ها» زندگی آدم‌ها را عوض می‌کند
چگونگی تعریف ما از زندگی و پدیده‌های آن، قطعاً مدار زندگی‌مان را عوض می‌کند. امروزه تعریف ما مثلاً از پدر بودن یا مادر بودن خراب شده است. یعنی به خاطر فضای زندگی تکنولوژیک، به خاطر فرهنگ‌های القایی، به خاطر تهاجم فرهنگی و بسیاری مسائل دیگر، تعاریف‌ ما تغییر کرده است. ما در موضوع فرزند دچار استحاله‌ی در تعریف شده‌ایم. مثلاً فرزند در بعضی موارد به ابزار پیونددهنده‌ی زن و شوهری تبدیل می‌شود که در آستانه‌ی جدا شدن هستند! برخی افراد برای این فرزند می‌آورند که زندگی‌شان را گرم کند! انگار که این فرزند چسب دوقلو است! در یک نگاه دیگر، فرزند عصای پیری است. در نگاهی دیگر، فرزند برای لذت بچه‌داشتن است. در نگاهی، اگر فرزند نیاوریم، چه کنیم؟ این عوامل پرکردن بی‌معنی‌ زندگی است و البته هرکدام از این تعاریف را فرض بگیرید، یک منظومه‌ای را هم بعد از خودش ایجاد و ایجاب می‌کند.

برخی افراد برای این فرزند می‌آورند که زندگی‌شان را گرم کند! انگار که این فرزند چسب دوقلو است!

ادامه »

قبل نوشت:

روايات متعدد است برخي به 21 جمادي الثاني معتقدند و برخي ديگر به 29 جمادي الثاني

در هر حال درگذشت اين بانوي گرانقدر را تسليت عرض مي كنم.

***

ام‌کلثوم صغري دومين دختر اميرالمؤمنين (ع) از فاطمه (س) است. در اينکه علي (ع) از فاطمه صاحب دو دختر (زينب کبري و ام‌کلثوم) بوده است،(1) بين مورخان اختلافي ديده نمی‌شود. تنها اختلاف آنان در اين است که “ام‌کلثوم” کنيه دومين دختر علي (ع) است و يا نام اوست؟؛ که بيشتر تاريخ‌نويسان نام او را ام‌کلثوم نوشته‌اند.(2) 

ادامه »

یکی از موضوعایت که شیعه بر اساس روایات مستند بر آن اعتقاد دارد، وجود مصف فاطمی در دستان ائمه اطهار است. برای روشن شدن چگونگی گردآوریاین مصحف و محتوای آن لازم است از لحاظ لغوی «مصحف» را معنا کنیم. هر نوشته ­ای را که بین دو جلد جمع آوری شده باشد، «مصحف» می­ نامند، از این رو به هر کتابی می­ توان مصحف گفت. در صدر اسلام به قرآن نیز مصحف گفته می­ شد. در منابع اسلامی از کتبی یاد شده است که اختصاص به معصومان (ع) داشته است و آنان از محتوای آن کتب باخبر بوده­ اند؛ مانند کتاب علی (ع)، مصحف علی (ع)و مصحف فاطمه (س).

در این منابع از کتاب اخیر به نام های مصحف فاطمه، صحیفه فاطمه و کتاب فاطمه یاد شده است. روایات مرتبط با این مصحف کم نیست. برخی از این روایات از حیث سند ضعیف اند، ولی دسته دیگری از این روایات از جهت سند صحیح هستند و می توان به اصل وجود چنین کتابی یقین پیدا کرد، هر چند که در جزئیات، این روایات با هم اختلاف دارند.

ادامه »