نقش خانواده ها در تعلیم و تربیت حرف اول را می زند و این خانواده ها هستند كه می توانند مسیر زندگی یك فرد را صدها درجه تغییر دهند و او را به مسیر هدایت و یا مسیر انحرافی و شقاوت راهنمایی كنند .

به همین جهت است كه در روایات اسلامی به اهمیت خانواده در تربیت و تعلیم فرزندان بسیار سفارش شده است تا جایی كه مهمترین عامل انحراف انسان از آئین اسلام و گرایش به ادیان دیگر خانواده و والدین  معرفی شده است:

(قَالَ النَّبِیُّ ص كُلُّ مَوْلُودٍ یُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ حَتَّى یَكُونَ أَبَوَاهُ یُهَوِّدَانِهِ وَ یُنَصِّرَانِهِ: هر فرزندی كه متولد می شود بر فطرت خداپرستی و خداجوئی به دنیا می آید و پرورش می یابد تا زمانی كه پدر و مادرش او را بنابر دین یهودی یا مسیحی بزرگ كنند و او را به سوی یهودیگری و یا مسیحی گری بکشانند.)(بحار الانوار، ج 3، ص 282)

اما توجه به این نكته لازم است كه خانواده در عین حال كه نقش مهمی در تربیت انسان دارد نمی تواند به عنوان علت اصلی و تام قلمداد شود و افراد به بهانه اینكه خانواده آنها منحرف بوده اند، شانه از زیر بار مسئولیت انسانی خود خالی كنند و اقدام به انجام هر كاری كنند، چرا كه عوامل مهم دیگری نیز در تربیت یك فرد دخیل است و كه از جمله، اختیار و اراده خود انسان می باشد، چنانچه در طول تاریخ فرزندان بسیاری در خانواده ای فاسد و منحرف زندگی می كردند اما با اراده و اختیار خود راه درست را انتخاب  كرده و همرنگ  خانواده خود نشده اند.

از آن طرف نیز افرادی در خانواده های كاملا الهی و مذهبی متولد شده اند اما با اختیار و اراده خود و همچنین عوامل دیگر راه گمراهی و ضلالت را پیش گرفته و در دریای فساد و تباهی غرق شده اند كه از جمله مصادیق بارز این موارد پسر حضرت نوح بود كه قران مجید پیرامون  او اینگونه می فرماید:

(قالَ سَآوی إِلى‏ جَبَلٍ یَعْصِمُنی‏ مِنَ الْماءِ قالَ لا عاصِمَ الْیَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلاَّ مَنْ رَحِمَ وَ حالَ بَیْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكانَ مِنَ الْمُغْرَقینَ: گفت: «به زودى به كوهى پناه مى‏جویم كه مرا از آب در امان نگاه مى‏دارد.» گفت: «امروز در برابر فرمان خدا هیچ نگاهدارنده‏اى نیست، مگر كسى كه [خدا بر او] رحم كند.» و موج میان آن دو حایل شد و [پسر] از غرق‏شدگان گردید.)( هود :  43)

اما نتیجه مهم اینکه: برای رسیدن به خوشبختی و سعادت این است كه هیچ گاه اجازه ندهیم كه شرائط و محیط  زندگی ،شخصیت ما را دگرگون كند و همیشه با تفكر و توكل به خداوند متعال بهترین گزینه ممكن را انتخاب كنیم  .

گرد آوری: مریم اکبری

به طور کلی لازم است که نگاه ما به کودکان به این صورت باشد که انها موجوداتی هستند که  با مهارتهای اجتماعی اصلاح شده، متولد نشده اند و در فرایند رشد و تربیت شان، این مهارتها را از والدین و مربیان یاد می گیرند. آنچه بیش از هر چیزی مهم است اینکه بزرگترها به چه صورتی بتوانند رفتارهای درست را به بچه ها بیاموزند.

یکی از مهارت های رفتاری بسیار مهم که آموزش و درونی کردن آن در دوران کودکی از اهمیت خاصی برخوردار است این است که کودکان یاد بگیرند که بعد از اینکه مرتکب خطایی شدند، عذرخواهی کنند. این رفتاری است که هیچ کودکی از بدو تولد آن را نمی داند. پس باید به درستی به کودک آموزش داده شود.

ادامه »

بی‌شک دوران نوجوانی و جوانی، در شکل‌گیری شخصیت هر فرد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین دلیل، در روایات بر اهمیت و برتری این مقطع سنّی تأکید شده و روان‌شناسان نیز این دوره را تولد تازة انسان نامیده‌اند.

پیامبر اکرم(ص) فرمود: «جوانی‌تان را قبل از فرارسیدن پیری غنیمت و قدر بدانید.»41 و خطاب به والدین و مربیان می‌فرماید: «به شماها دربارة نوجوانان و جوانان به نیکی سفارش می‌کنم که آنها دلی رقیق‌تر و قلبی فضیلت‌پذیرتر دارند.

خداوند مرا به پیامبری برانگیخت تا مردم را به رحمت الاهی بشارت دهم و از عذابش بترسانم. جوانان، سخنان مرا پذیرفتند و با من پیمان محبت بستند، ولی پیران از قبول دعوتم سرباز زدند و به مخالفتم برخاستند.»42 و نیز فرمود: «فضیلت برتری جوان عابد بر پیر عابد، چون فضیلت پیامبران بر سایر مردم است.»43

امام صادق(ع) فرمود: «قلب جوان رقیق‌تر از قلب پیر است.»44 از سقراط حکیم پرسیدند: چرا بیشتر با جوانان مجالست می‌کنی؟ پاسخ داد: «شاخه‌های نازک و ‌تر را می‌توان راست کرد، ولی چوب‌های سخت، که طراوت آن رفته باشد، به استقامت نگراید.»45

ادامه »

تربیت نه از 7 سالگی شروع می شود، نه 3 سالگی ونه چند ماهگی بلکه از دوران جنینی است که همه چیز شکل می گیرد. البته روایت های بسیاری وجود دارد که در آن بر اهمیت دوران بارداری و سلامت روحی و روانی مادر باردار تأکید شده؛ بنابراین، این دوران نه تنها برای جنین بلکه برای مادر هم بسیار مهم و تأثیر گذار است. درواقع اضطراب یا آرامش روانی مادر در دوران بارداری به جنین منتقل شده و هر دو را تحت تأثیر قرار می دهد. پس برای اینکه مادر و جنین هر دو در آرامش و سلامت روحی و جسمی باشند، باید هم مادر و هم اطرافیان او به ویژه پدر مواردی را در نظر داشته و رعایت کنند.

ادامه »