همان‌طور که می‌دانیم الفاظ برای بیان مشخصات زندگی محدود و ناچیز ما وضع شده‌اند و نمی‏تواند به درستی بیانگر عظمت خداوند و حتی عظمت مخلوقات بزرگ او باشند، به همین دلیل با استفاده از معانیِ كناییِ این الفاظ شبحی از آن همه عظمت را ترسیم می‏كنیم.

و از جمله این الفاظ كلمه «عرش» است كه در لغت به معنی «سقف» یا «تخت پایه بلند» به کار رفته و سپس این كلمه در مورد تخت قدرت خداوند به عنوان عرش پروردگار استفاده شده است.

در اینكه منظور از عرش خدا چیست و این كلمه كنایه از چه معنایی می‏باشد مفسران، محدثان و فلاسفه سخن بسیار گفته‏اند:

ـ عرش خدا چیزی است كه بشر از درك حقیقت آن عاجز است، و تنها اسمی از آن می‏داند.

ـ عرش خدا همان ملك اعلا و كرسی او، فلك كواكب است، و به فرمایش رسول خدا (صلی الله علیه و آله) استدلال كرده‏اند كه فرمودند: «آسمان‏های هفتگانه و زمین‏های هفتگانه در برابر كرسی جز حلقه‏ای در برابر بیابان پهناوری نیست، و كرسی خدا هم در برابر عرش او همین نسبت را دارد»

ـ عرش را به معنی «علم بی‌پایان پروردگار» (تفسیر كرده‏اند. تفسیر نمونه، ج‏20، ص: 36)

ـ مقصود از آن را «مالكیت و حاكمیت خدا» دانسته‌اند.

ـ به معنی هر یك از صفات كمالیه و جلالیه او می‌دانند چرا كه هر یك از این اوصاف بیانگر عظمت مقام او می‏باشد، همان‌گونه كه تخت سلاطین نشانه عظمت آن‌ها است.

صحیح آن است که مفهوم «عرش» به صفات ذات پاك پروردگار بازگشت می‏كند و به یك وجود خارجی دلالت ندارد.

بعضی از روایاتی كه از طرق اهل بیت (علیه السلام) رسیده نیز همین معنا را تأیید می‏نماید:

حفص بن غیاث از امام صادق (علیه السلام) نقل می‏كند كه از امام در باره تفسیر «وَسِعَ كُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ» سۆال كردند. فرمودند: «منظور علم او است»

و در حدیث دیگری از همان امام (علیه السلام) «عرش» را به معنی علمی كه انبیا را بر آن واقف كرده و «كرسی» را به معنی علمی كه هیچ‌كس را از آن آگاه نكرده است تفسیر فرموده است.

منبع: تبیان