وقتی بیدار می شوم تا سفره سحر را پهن کنم ، ناخوداگاه یاد سال ها قبل می افتم که هنوز نمی توانستم روزه بگیرم، وقتی مادرم به آرامی صدایم می کرد و من مشتاقانه با چشمانی خوابالود کنار سفره می نشستم و با حسرت به برادر بزرگ ترم نگاه می کردم که امسال برای سال اول روزه می گیرد.

اگر به حس خوب مان هنگام سحر و افطار ماه مبارک به دقت نگاه کنیم، رد پایی از روزهای کودکی با روزه های کله گنجشکی اش و همچنین سال اولی که روزه کامل گرفتیم و تشویق پدر ومادرمان را در آن می بینیم.

لذت بعضی از چیزها در خانه و در محیط خانواده در قلب و روح انسان نهادینه می شود. پس نباید در این ماه، حال و هوای خانه مان مثل ماه های قبل باشد. نباید عبادت و روزه داری مان را یک امر فردی تلقی کنیم. باید رنگی بپاشیم بر همه زندگی مان تا هم خودمان و هم فرزندانمان.

برای اینکه این ماه را به خوبی و سلامتی پشت سر بگذارید، بهتر است یک برنامه ریزی ماه مبارکی داشته باشید. ما در پنجره برای تان پیشنهاداتی داریم:

یک ماه متفاوت از یازده ماه
اول از همه بپذیرید در این ماه کمی برنامه های تان تغییر می کند؛ از ساعت کاری ادارات که کمتر می شود تا برنامه های ورزشی که شاید بهتر باشد تعطیلش شوند یا به بعد از اذان و افطار موکولش کنید.

روزه داری، آن هم در تیر ماه و مرداد ماه کار ساده ای نیست. شما تقریباً ۱۷ ساعت از شبانه روز را روزه هستید، پس اگر می توانید، روزها بیشتر بخوابید، استراحت کنید و شب ها زمان بیشتری را بیدار باشید.

سعی کنید برنامه های غیرضروری تان را کمتر کرده و خودتان را خسته نکنید. بی حوصلگی و عصبانیت یکی از عوارض گرسنگی است که در کوچک ترها قابل قبول است، اما شما به عنوان والدین یک خانه باید تلاش کنید تا عصبی و بی حوصله نباشید و برعکس مهربان تر و صبور تر باشید تا کودکان تان خاطره خوبی از این ماه داشته باشند.

کله گنجشکی؛ ضرورتی دوست داشتنی
هر چند هنوز به کودک شما واجب نشده است که روزه بگیرد، اما به این معنی نیست که او هیچ سهمی از روزه داری ندارد. فرزندان ما می توانند به اندازه توانشان با این ماه همراه شوند.

امام باقر (ع) می فرمایند: ما کودکانمان را زمانی که هفت ساله هستند به مقداری از روزه که در روز توانش را دارند- نصف روز، کمتر با بیشتر- امر می‌کنیم و زمانی که تشنگی و گرسنگی بر آنها چیره گشت، افطار می‌کنند تا به روزه گرفتن عادت کنند و توان آن را بدست آورند. پس شما نیز کودکانتان را زمانی که ۹ ساله هستند به مقداری از روزه که توان دارند امر کنید و زمانی که عطش بر آنها چیره شد افطار کنند.( مرحوم کلینی(ره)، کافی)

بهتر است هنگام سحر فرزندتان را صدا کنید؛ البته به شرطی که خودش هم مایل باشد. سعی کنید غیرمستقیم، اشتیاق او را برای روزه بالا ببرید. طوری سفره افطار را طراحی کنید که کوکتان میلش برای همنشینی کنار شما زیاد شود. بیشتر کودکان خودشان برای روزه کله گنجشکی پیش قدم می شوند. در اینصورت او نیز با شما سحری و افطاری خواهد خورد، در طول روز هم هر زمان احساس کردید گرسنه یا تشنه است، او را به خوردن تشویق کنید. نگذارید بیشتر از توانش تحمل کند. همین که چند ساعتی را روزه دار باشد، کافیست.

مادران و کار مضاعف در این ماه
گرمای هوا و ساعات طولانی روزه داری، با خود الزاماتی را به همراه دارد. شما علاوه بر اینکه باید مراقب سلامت خودتان باشید، باید حواس تان به تغذیه و سلامتی دیگر اعضای خانواده هم باشد.

سعی کنید غذاهای مورد علاقه همسر و فرزندانتان را درست کنید. خوردن مقدار زیاد شیرینی های مرسوم در این ماه مانند زولبیا و حلوا و.. .نه تنها باعث قدرت بیشتر بدنی نمی شود، بلکه ممکن است اضافه وزن افراد را نیز بیشتر کند. یک برنامه غذایی سالم از مواد مقوی و تازه، لازم است تا روزه داران بتوانند یک ماه در کمال سلامتی روزه بگیرند.

سلیقه اعضای خانواده را به سمت میوه و سبزیجات هدایت کنید تا برای طول روز ذخیره آب مناسب داشته باشند.

ممکن است همسرتان به خاطر روزه داری و کار بیرون، آستانه تحملش کم شده باشد. کمی بیشتر ملاحظه او را بکنید. هر چند شما هم شرایطی مانند او دارید، اما ما خانم ها قدرت تحمل مان زیاد است. شما در حکم یک نیروی حمایتی برای بقیه اعضای خانواده هستید پس حواستان به سلامتی خودتان هم باشد.

سال اولی ها و اولویت در رسیدگی
فرزند شما که امسال برای بار اول مکلف شده و قرار است روزه بگیرد، نیاز به توجه بیشتری دارد. تلاقی ماه مبارک و تابستان هرچند به دلیل گرمای هوا کمی کار را سخت می کند، اما تعطیل بودن مدارس، کمک می کند تا فرزندتان در خانه استراحت بیشتری داشته باشد.

اگر می توانید برنامه های تابستانه اش را تعطیل کنید و یا به حداقل برسانید. از او بخواهید بیشتر استراحت کند و کارهایی انجام دهد که باعث تشنگی اش نشود.

تشویق را فراموش نکنید؛ اگر قرار است در پایان این ماه هدیه ای را به عنوان جایزه برایش خریداری کنید، در طول ماه و هر روز می توانید با یک لبخند ویژه و بوسیدن مادرانه و پدرانه او را از رضایت خود باخبر سازید.

یک برنامه شاد برای زیباترین ماه
هر چند ضعف و روزه داری ممکن است باعث شود شما بیشتر دوست داشته باشید استراحت کنید، اما فراموش تان نشود که مهم ترین کار برای شما به عنوان والدین، خاطره سازی زیبا از این ماه است. پس برای خانواده برنامه های شاد در نظر بگیرید.

البته برنامه هایی که علاوه بر شادی، آموزنده نیز باشند. برای مثال سرزدن به بزرگ ترها، دید و بازدید، داشتن برنامه قرآن خوانی، رفتن به پارک و مراکز تفریحی و…

شما می توانید متناسب با علاقه فرزندتان هر کدام از موارد بالا را پررنگ تر و کم رنگ تر در خانه تان داشته باشید، اما خوب است حالا که فرصت بیشتری برای با هم بودن دارید، هر شب اگر سریال های تلویزیون اجازه داد، نیم ساعت کنار هم جمع شوید، قرآن بخوانید، حرف بزنید و از این فرصت برای نزدیک تر شدن استفاده کنید.

این هنر شماست که این جلسات جذاب و دوست داشتنی باشد. می توانید قصه های آموزنده ای برای فرزندان کوچک تر تعریف کنید.

رفتن به مسجد هم یکی از برنامه هایی است که در این ماه می تواند پررنگ تر شود، اما اگر فرزندتان مخصوصاً در سن نوجوانی مایل به همراهی با شما نبود، به هیچ وجه از اجبار استفاده نکنید. بگذاریدخودش در نهایت انتخاب کند.

مامان بزرگ و بابابزرگ؛ لایکلف الله نفسا الا وسعها
حواستان به بزرگ ترها باشد. پدر و مادرهایی که سال ها روزه گرفته اند و زیر بار نمی روند بخاطر بیماری قند و فشار خون روزه نگیرند. قبل از شروع ماه رمضان آنها را نزد پزشک ببرید و مطمئن شوید که می توانند روزه بگیرند. اگر برای سلامتی شان مضر است، هر طور که شده آنها را متقاعد کنید که ضرر به بدن گناه است و نباید روزه دار باشند.

دید و بازدیدهای بی حاشیه
در این ماه احتمالاً هم میزبان خواهید بود و هم به مهمانی خواهید رفت. حال و هوای سفره ماه مبارک هم باید متفاوت باشد، اما منظور از تفاوت تنها این نیست که چای، نان و پنیر، آش و حلیم به آن اضافه شود، بلکه می تواند در عین صمیمیت و با سلیقه بودن، ساده نیز باشد. فراموش نکنید که روزه داری به چه دلیل است.

وقتی نفس کشیدن شما به عنوان روزه دارعبادت است، چرا ثواب افطاری دادن را در سفره های تجملاتی جستجو کنید؟ اسراف و بریز و بپاش هایی که با اصل روزه داری منافات دارد و فرزندانی که مثل یک دوربین، همه این رفتارها، حرف ها، رفت و آمد ها، قرآن خواندن ها و… را ضبط می کنند، داستان غم انگیزی است که در خانه خیلی از ما تکرار می شود.

فرزند شما از قرآن خواندن و دهان خشک تان شاید مفهومی از روزه را در ذهن خود داشته باشد، اما وقتی سادگی، صبوری، رسیدگی به فقرا و در یک کلام تغییرات مثبت رفتاری شما را می بیند، مشتاق همراهی می شود. این اشتیاق را در او ایجاد کنید. بگذارید این ماه مبارک سرشار از خاطرات فیروزه ای برای همه خانواده باشد. ما را هم از دعای تان فراموش نکنید.

نوشته ندا داووری