«گناه، زمینه ها، آثار و پیامدهای آن و راههای جبران گناهان» عنوان پایان نامه سطح 2 کارشناسی خانم مهدیه روشنی است که به راهنمایی استاد گرانقدر سرکار خانم موسوی تابستان 1387 تهیه و تنظیم و دفاع شده است



چکیده

 در اصطلاح قرآن کریم از گناه به عباراتی از قبیل: اثم، ذنب، فسق، جرم و … آمده است. زمینه های گناه در انسان دو صورت دارد: زمینه های درونی و زمینه های بیرونی پیدایش گناه . زمینه های درونی مثل قلب و زمینه های بیرونی مثل زمینه های خانوادگی گناه و …. همچنین گناه دارای اقسامی است: گناهان کبیره و گناهان صغیره.
 در رابطه با ضرورت شناخت گناه باید گفت که : یقیناً گناه یک بیماری است و ” بیماری گناه ” در مقایسه با انواع بیماریها از تمام آنها خطرناک تر است؛ زیرا سایر بیماریها جسم را تهدید می کند ولی بیماری گناه سلامت جسم و جان و هستی اجتماعی و سرانجام زندگی مادی و معنوی ما را تباه می کند و آخرت انسان را تیره می کند و انسان باید در پی این باشد که این بیماری را درمان کند زیرا اگر درمان نشود دارای آثار زیانباری می باشد.
 برخی از آثار زیانبار گناه در روایات معصومین (علیه السلام) ذکر شده است. مانند: 1- گناه مانع بهره گیری از الطاف فراوان پروردگار می شود. 2- مانع استجابت دعاست. 3- باعث نزول بلاهای آسمانی است. 4- سبب بروز مشکلات فردی و اجتماعی می شود و ….
امام موسی کاظم (علیه السلام ) فرمودند: خداوند متعال به موسی بن عمران (علیه السلام ) فرمودند: ای موسی به زیادتی مال خوشحال مباش و در هر حال از من غافل مباش زیرا زیادتی مال فراموشی گناه می آورد و ترک ذکر من قساوت قلب می آورد.
تکرار گناه و مداومت بر آن باعث تیرگی قلب می شود و سرانجام انسان را به گناهان بزرگتر می کشاند. در قرآن آیات متعددی در این رابطه وجود دارد. از جمله: سوره روم آیه 10 «سپس سرانجام کسانی که اعمال بد مرتکب می شوند. به جایی رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به سخریه گرفتند.»
همانطور که اعمال صالح ریشه ی ایمان را تقویت می کند، گناهان نیز انسان را به کفر نزدیک می کنند. گاهی انسان در اثر گناه آنچنان سقوط می کند که در مرز بین کفر و ایمان قرار می گیرد به طوری که یک گام به آن سو او را وارد وادی کفر می کند و یک گام به این سو وی را در جرگه ایمان داخل می نماید. اما بلاها و مصایبی که مومن به آن مبتلا می شود نقش زیادی در پوشاندن گناهان او دارد. و این فایده بسیار بزرگ را دارد که گناهان گذشته او را محو کند. یعنی بلا، مانند ایمان، عمل صالح، توبه، اجتناب از گناهان بزرگ و … عواملی هستند که بر اعمال بد گذشته تأثیر گذاشته و نقش پاک کنندگی دارند و کلیدهای رحمت و مغفرت پروردگار متعال هستند.
خوشبختانه این ضررهایی که بر اثر ترک وظیفه متوجه انسان شده است در بعضی از شرایط جبران پذیر خواهد بود و یا به عبارت دیگر جبران این خسارتها شرایطی دارد و در قرآن چند چیز به عنوان عوامل تکفیر گناه معرفی شده است: 1- اجتناب از گناهان کبیره 2- توبه 3- شفاعت.
 در رابطه با توبه باید گفت که توبه مسأله ای عظیم، برنامه ای بزرگ، حقیقتی فوق العاده و واقعیتی ملکوتی و عرشی است. تنها با یک استغفرا… گفتن و دچار حیا شدن و اشک ریختن به حصول نمی پیوندد زیرا توبه واقعی آنچنان مهم و با عظمت است که قسمت عمده ای از آیات و معارف الهیه به آن تعلق و اختصاص یافته است.