شیخ مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان، نابغه دوران خود و از چهره‌های برجسته فقه و راوی حدیث قرن چهارم هجری بود. کتب شیخ، سال‌های سال مورد توجه فقها و مراجعه مردم قرار داشت و هنوز هم نکات و بررسی‌های او مدنظر اهل تحقیق است.

شیخ مفید، به درخواست فاطمه دختر حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير، مادر سیدمرتضی و سیدرضی (مؤلف نهج‌البلاغه)، به نگارش کتابی در باب احکام زنان پرداخت.

شیخ مفید

کتاب «احکام‌النساء»، کتابی است خاص زنان، که مختصراً به تمامی ابواب فقهی و احکام مختص زنان می‌پردازد. اين كتاب مسائل شرعی مربوط به زنان را مورد بررسى قرار داده است. شيخ کوشیده است تا در اين كتاب خلاصه‌اى فشرده از مسائل عقيدتى را مطرح کرده و سپس به مباحث فقهى، از كتاب طهارت تا كتاب ديات -يعنى تمام ابواب فقه كه مربوط به زنان می‌شود- پرداخته است.

ادامه »

زنان، همیشه در کنار مردان‌اند؛ گاه هم‌قدم و همراه ایشان و گاه مانع و سدی در برابر حرکات آن‌ها. نقش تأثیرگذار و مهم زنان را در تمام مراحل حیات یک مرد و بازتاب آن را در اندیشه و عمل او، می‌توان دید. رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نیز چه پیش از رسالت و چه پس از آن، با زنان همراهی داشتند؛ زنانی که گاه در قامت مادر و سرپرست، گاه همسر و گاه فرزندان بودند و زمانی مراجعان و ملازمان حضرت.

 شهیده بنت‌الهدی صدر به این مهم در حیات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم توجه داشته و دغدغه او شناخت زنان مسلمانی بود که از جان و دل در راه اسلام فداکاری کرده‌اند. او می‌اندیشید: «واقعیت این است که من وقتی به سیره زنان اسلام می‌نگرم و فداکاری و همراهی و مواضع آنان را می‌خوانم، این سؤال برایم پیش می‌آید که آیا ما هم واقعاً زن مسلمان هستیم؟» در پاسخ به این سؤالات و بررسی آن‌ها بود که کتابی تحت عنوان «زن در زندگی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم» نوشت. در سال‌روز رحلت ختم‌المرسلین، محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نگاهی بر گوشه‌ای از این کتاب و آن‌چه شهیده صدر درباره همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم مورد توجه و دقت قرار داده است، ما را با حیات و اندیشه حضرت بیشتر آشنا خواهد ساخت.

ادامه »

در بخش نخستین این یادداشت به بخشی از فعالیت های فرهنگی امام حسن مجتبی(ع) که در قالب کادر سازی در راستای تربیت شاگردان و ترویج معارف اسلام و مبارزه با بدعت ها نوظهور در جامعه اسلامی بود پرداخته شد. در این نوشتار، بعد دیگری از فعالیت امام حسن مجتبی(ع) از جمله فعالیت های اجتماعی حضرت را مورد بحث وبررسی قرار خواهیم داد.

امام حسن(ع) پناه‌گاه مردم

ائمه معصومین در طول حیات مبارک خود،مامن و ملجا همه مردم بخصوص مستضعفین و مظلومان بودند. از اینرو بسیاری از مردم در شهرهای مختلف که مورد ظلم و ستم خاندان اموی و یا کارگزاران حکومت می گردیدند به مدینه می رفتند و خود را در پناه امام حسن مجتبی(ع) قرار می دادند و از حضرت می خواستند که به مشکلات آنها رسیدگی کنند.

در یک مورد، سعید بن ابی سرح کوفی که از دوستان خاندان اهل بیت مورد غضب زیاد بن ابیه، حاکم کوفه گردید. او از ترس زیاد بن ابیه و احضار او راهی مدینه شد و به امام حسن(ع) مجتبی پناه برد. حاکم کوفه خانواده (زن و فرزندان) سعید را زندان کرد و اموالشان را مصادره نمود و خانه اش را با خاک یکسان ساخت تا وحشتی در دل دوستداران اهل بیت بخصوص موالی به وجود آید.

ادامه »

امروزه دیگر نمی توان نقش و جایگاه فضای مجازی را نادیده گرفت؛ آنقدر در زندگی روزمره پررنگ شده است که می توان آن را به عنوان یکی از مهم ترین مسائل زندگی بشر قرار داد.

اما همین فضای گستره آسیب های فراوانی هم به افراد و جامعه وارد می کند؛ وقتی که کلیپ های اشخاص مختلف به بهانه های شوخی و خندیدن گرفته و در این فضا پخش می شود؛ بدون آنکه به عواقب این مسئله فکر شود.

گاهی این کلیپ ها از فضاهای دوستی بیرون می آید که آن هم آسیب خواهد داشت، اما اینکه کلیپی از داخل مدارس و توسط معلم و مدیر و ناظم مدرسه بیرون بیاید جای حرف بسیار دارد.

چند سال پیش بود، که کلیپی از دانش آموز شمالی پخش شد که در پاسخ به سوالات معلمش یک جواب تکراری می گوید و همین کلیپ چند دقیقه ای باعث تفریح مردم شد و دست به دست چرخید غافل از اینکه این که فکر شود که این کودک چه آینده ای خواهد داشت.

بیژن آن کودک شمالی ترک تحصیل کرد فقط به خاطر همان کلیپ فضای مجازی! اما این تجربه درس عبرت برای کسانی که این کار را انجام دادند، نشد، از چند روز پیش کلیپی در فضای مجازی از یک دانش آموز مقطع ابتدایی دست به دست می شود؛ که به خاطر دویدن در حیاط مدرسه مورد مواخذه مدیر و ناظم قرار می گیرد و از او فیلمبرداری هم می شود؛ فیلمی که توسط مدیر و ناظم گرفته شده!

ادامه »

جَعده‌ دختر‌ أشعث‌، همسر امام‌حسن ‌مجتبی(‌ع) است كه‌ ایشان‌ را مسموم‌ كرد و به‌ شهادت‌ رساند. بنا بر نقل‌ ابوالفرج‌ اصفهانی‌(1) نام های‌ سكینه‌، عایشه‌ و شَعْثاء نیز برای‌ او گزارش‌ شده،‌ اما وی‌ نام‌ صحیح‌ او را جعده‌ دانسته‌ است‌.
از تاریخ‌ ولادت‌ و وفات‌ او اطلاعی‌ در منابع‌ نیامده‌ است‌. پدرش‌، أشْعَث ‌بن‌ قَیس‌ كِنْدی‌(متوفی‌ 40 یا 41)، از مشاهیر نخستین‌ دهه‌ های‌ صدر اسلام‌ و مادرش‌، اُمّ فَرْوَه‌، خواهر ابوبكر بود.(2) هنگام‌ اسیرشدن‌ أشعث‌ در واقعه رِدَّه‌ در سال‌ یازدهم‌ هجرت‌، ابوبكر او را آزاد كرد و خواهر خود را به‌ ازدواج‌ او در آورد.(3)

با توجه به اینکه در مورد شخصیت جعده اطلاعات تاریخی بسیار کم است، در اینجا به گوشه ‌ای از ویژگی‌های پدرش اشاره می‌کنیم تا از این طریق با خانواده او و تا حدی با نوع تفکر جعده آشنا شویم.
«اشعث بن قیس کندی» در زمان رسول‏خدا، موجودي فاسد بود که آزارهاي بسياري به پيامبر خدا رساند. او پيامبر را دروغگو و جادوگر خطاب کرده بود. تا زماني‏که پيامبر زنده بود، زندگي منافقانه ‏اي داشت و پس از رحلت رسول‏خدا، از دين اسلام خارج شد و پس از مدتي دوباره به آيين اسلام گرويد. او در جنگ صفين از جمله کساني بود که در توطئه‏ بر سر نيزه کردن قرآن، نقش مهمي داشت. همچنين در شهادت امام حسين(ع) در کربلا شرکت کرد.(4)
علاوه بر آنچه گفته شد، در خطبه 19 نهج البلاغه نیز مورد لعن امیرالمؤمنین علی(ع) قرار گرفته است.

ادامه »