«گناه، زمینه ها، آثار و پیامدهای آن و راههای جبران گناهان» عنوان پایان نامه سطح 2 کارشناسی خانم مهدیه روشنی است که به راهنمایی استاد گرانقدر سرکار خانم موسوی تابستان 1387 تهیه و تنظیم و دفاع شده است



چکیده

 در اصطلاح قرآن کریم از گناه به عباراتی از قبیل: اثم، ذنب، فسق، جرم و … آمده است. زمینه های گناه در انسان دو صورت دارد: زمینه های درونی و زمینه های بیرونی پیدایش گناه . زمینه های درونی مثل قلب و زمینه های بیرونی مثل زمینه های خانوادگی گناه و …. همچنین گناه دارای اقسامی است: گناهان کبیره و گناهان صغیره.
 در رابطه با ضرورت شناخت گناه باید گفت که : یقیناً گناه یک بیماری است و ” بیماری گناه ” در مقایسه با انواع بیماریها از تمام آنها خطرناک تر است؛ زیرا سایر بیماریها جسم را تهدید می کند ولی بیماری گناه سلامت جسم و جان و هستی اجتماعی و سرانجام زندگی مادی و معنوی ما را تباه می کند و آخرت انسان را تیره می کند و انسان باید در پی این باشد که این بیماری را درمان کند زیرا اگر درمان نشود دارای آثار زیانباری می باشد.
 برخی از آثار زیانبار گناه در روایات معصومین (علیه السلام) ذکر شده است. مانند: 1- گناه مانع بهره گیری از الطاف فراوان پروردگار می شود. 2- مانع استجابت دعاست. 3- باعث نزول بلاهای آسمانی است. 4- سبب بروز مشکلات فردی و اجتماعی می شود و ….
امام موسی کاظم (علیه السلام ) فرمودند: خداوند متعال به موسی بن عمران (علیه السلام ) فرمودند: ای موسی به زیادتی مال خوشحال مباش و در هر حال از من غافل مباش زیرا زیادتی مال فراموشی گناه می آورد و ترک ذکر من قساوت قلب می آورد.
تکرار گناه و مداومت بر آن باعث تیرگی قلب می شود و سرانجام انسان را به گناهان بزرگتر می کشاند. در قرآن آیات متعددی در این رابطه وجود دارد. از جمله: سوره روم آیه 10 «سپس سرانجام کسانی که اعمال بد مرتکب می شوند. به جایی رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به سخریه گرفتند.»
همانطور که اعمال صالح ریشه ی ایمان را تقویت می کند، گناهان نیز انسان را به کفر نزدیک می کنند. گاهی انسان در اثر گناه آنچنان سقوط می کند که در مرز بین کفر و ایمان قرار می گیرد به طوری که یک گام به آن سو او را وارد وادی کفر می کند و یک گام به این سو وی را در جرگه ایمان داخل می نماید. اما بلاها و مصایبی که مومن به آن مبتلا می شود نقش زیادی در پوشاندن گناهان او دارد. و این فایده بسیار بزرگ را دارد که گناهان گذشته او را محو کند. یعنی بلا، مانند ایمان، عمل صالح، توبه، اجتناب از گناهان بزرگ و … عواملی هستند که بر اعمال بد گذشته تأثیر گذاشته و نقش پاک کنندگی دارند و کلیدهای رحمت و مغفرت پروردگار متعال هستند.
خوشبختانه این ضررهایی که بر اثر ترک وظیفه متوجه انسان شده است در بعضی از شرایط جبران پذیر خواهد بود و یا به عبارت دیگر جبران این خسارتها شرایطی دارد و در قرآن چند چیز به عنوان عوامل تکفیر گناه معرفی شده است: 1- اجتناب از گناهان کبیره 2- توبه 3- شفاعت.
 در رابطه با توبه باید گفت که توبه مسأله ای عظیم، برنامه ای بزرگ، حقیقتی فوق العاده و واقعیتی ملکوتی و عرشی است. تنها با یک استغفرا… گفتن و دچار حیا شدن و اشک ریختن به حصول نمی پیوندد زیرا توبه واقعی آنچنان مهم و با عظمت است که قسمت عمده ای از آیات و معارف الهیه به آن تعلق و اختصاص یافته است.

«جايگاه عقـل از ديدگاه آيـات و روايـات» عنوان پایان نامه سطح دو (کارشناسی) خانم  منصوره نوري از طلاب مدرسه علیمه حضرت فاطمه (س) تهران است که با راهنمایی استاد گرانقدر سركارخانم فاطمه شيرازي‌كيا در زمستان 1387 تهیه، تنظيم و دفاع شده است.


چكيده
در تفكر ديني و منابع روايي اسلامي، عقل از برترين مقام و منزلت برخوردار بوده و سرچشمه وجود و ريشه و اساس آفرينش به‌شمار آمده است.
عقل در لغت از ماده عقال است. و در معناي اصطلاحي قوه بازداشتن انسان از گفتار ناپسند است. قرآن‌كريم به صورت‌هاي گوناگون بر حجيّت‌عقل تأكيد كرده‌است و در آيات فراواني بر ضرورت آن تأكيد نموده‌است؛ همچنين علاوه‌بر آيات، در رواياتي فراواني نيز بر ضرورت شناخت آن اشاره شده‌است.
عقل همواره در نظام بشري جايگاهي بس رفيع داشته ‌است، بطوري‌كه عقل را بزرگترين و ارزشمندترين گوهر انساني دانسته‌اند.
براي عقل اقسام و درجاتي ذكر شده‌است كه اقسام آن عبارت‌است‌ از عقل‌نظري و عقل‌عملي و عقل طبع و تجربه. و درجات عقل به‌ترتيب از نازل‌ترين درجه كه عقل‌بالقوه است تا بالاترين درجه كه عقل بالفعل است ادامه دارد.
مطالعه و بررسي در روايات در باب عقل حاكي‌است كه اگر اسباب فراهم‌شود، عقل قابليت تكامل دارد كه اين تكامل بواسطه علم، عمل و اخلاق بدست خواهدآمد.
اما براي عقل طبق آيات و روايات نشانه‌هايي ذكر شده‌است كه اين نشانه‌ها عبارتند از: صمت و خاموشي، انديشيدن، شور و مشورت، و تجربه‌اندوزي. اما اگر عقل تكامل نيابد، مورد لغزش قرارگرفته و زائل مي‌شود كه نشانه زوال‌عقل است.

«عمل صالح در قرآن و روایات» عنوان پایان نامه سطح دو (کارشناسی) خانم سمانه پارسائی از طلاب مدرسه علمیه حضرت فاطمه (س) تهران است که با راهنمایی استاد گرانقدر سرکار خانم موسوی در سال  88 تهیه، تنظیم و دفاع شده است.

 چکیده

 عمل صالح، عملی است شرعی که از جانب خداوند به وسیله انبیاء و رسولان در غالب ادیان برای مردم معرفی می گردد و مهمترین وجه تمایز عمل صالح با دیگر اعمال در همین جنبه شرعی آن و انطباق با عقاید حقه پیامبران است.

عمل صالح که در آیات قرآن آمده است  به وسیله ادیان به مردم معرفی شده است، هر دینی عمل صالح مخصوص به خود دارد، عمل صالح عبارت است از کاری که فطرت بشر به آن رغبت داشته و سزاوار می داند از آدمی سر بزند، مصادیق نیز عموما شرعی هستند که با مفهوم به دست آمده از قرآن هماهنگ است.

از دیدگاه قرآن ارتباط مستقیمی بین ایمان و عمل صالح وجود دارد، اصولا این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. عمل صالح زمانی مقبول درگاه الهی واقع خواهد شد که از ایمان نشات گرفته باشد.

برخی از آثار عمل صالح در قرآن عبارتند از: تکامل ایمان، رابطه معنوی با خدا و مردم، حیات طیبه، برخی از آثار عمل صالح در روایات عباتست از: قبولی اعمال، دوری از شیطان، هدایت الهی.

از جمله مقتضیات عمل صالح توبه، رزق حلال، تذکرو موانع آن دنیا طلبی، شرک و کفر و پیروی از هوای نفس است.

«زيارت از ديدگاه اسلام» عنوان پایان نامه طلبه مدرسه علمه حضرت فاطمه خانم  زهرا برهاني است ه به راهنمایی استاد گرانقدر سرار خانم موسوي در بهار 1388،  تهيه و تنظيم و دفاع شده است.

چكيده

زيارت در لغت به معني ميل، قصد و انحراف است و در اصطلاح تمايلي است كه افزون بر ميل و حركت حسّي، قلب هم گرايش جدي پيدا كرده و نسبت به مزور با اكرام قلبي و انس روحي همراه مي‌باشد.

فلسفه‌ي زيارت زنده نگه داشتن ياد و نام انسان‌هاي بزرگ و الهام گرفتن از آنها به عنوان اسوه پس از مرگ و … است.

رسالت و امامت دو جلوه‌ي الهي هستند و راه رسيدن به آنها و در پرتو آن قرب به حق، اتصال به رسول خدا (صلي‌الله عليه و آله) و عترت اوست و زيارت تفسير اين اتصال است و تنها طريق عملي تحقق اين اتصال مي‌باشد. و هدف غايي در زيارت، خدا و تقرب به او  است. از احاديث وارده از سوي پيامبر (صلي‌الله عليه و آله) اهداف ديگري نيز به دست مي‌آيد كه عبارتند از: 1ـ خشوع و ياد مرگ 2ـ دعا براي ميت و … زيارت بر دو نوع است زيارت مأثور و زيارت غيرمأثور و سه ركن دارد كه عبارتند از: 1ـ زائر 2ـ مزور 3ـ خصيصه‌اي نفساني به نام گرايش قلبي، كه با تعظيم مزور همراه است.

زيارت قبور آداب فراواني دارد كه از جمله‌ي آنها: غسل زيارت، اذكار غسل زيارت و… .

در آيه‌ي 84 سوره‌ي مباركه‌ي توبه، زيارت قبور مؤمنان امري جايز شمرده شده است و نهي وارده در آيه، مبني بر عدم زيارت قبور، مختص منافقان است.

از مجموع روايات وارده از طريق تشيع و اهل سنت (تمام چهار مذهب: حنفي، حنبلي، شافعي، مالكي) به دست مي‌آيد كه زيارت قبور امري جايز بلكه مستحب است. اما وهابيان زيارت قبور را شرك مي‌دانند و ابن تيميه شيعه را به دليل انجام اين عمل كافر مي‌داند و معتقد است از پيامبر هيچ‌گونه فرماني نسبت به زيارت قبور نرسيده است. در پاسخ وهابيان و ابن تيميه بايد گفت كه اولاً:‌ درخصوص زيارت قبور از پيامبر احاديث فراواني رسيده كه دال بر جواز زيارت است. ثانياً: خود پيامبر اين عمل را انجام مي‌داده‌اند و شيعه هم اين عمل را به عنوان اين كه (شعائر الله) است انجام مي‌دهد.

زيارت قبور مشتمل بر آثار دنيوي و اُخروي فراواني است. و آثار دنيوي در دو قسمت آثار فردي و اجتماعي مورد بحث قرار گرفته است.

مال حرام رشد و برکتی نخواهد داشت
درباره‌ی مال حرام در حدیثی داریم كه « إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمیوَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَكُ لَهُ فِیهِ ؛ مال حرام رشد نمی كند و زیاد نمی شود واگر هم رشد كند ، بركت نخواهد داشت. » 1

لقمه ی حرام ، حرف های امام معصومرا بی اثر می کند
امام حسین پیش از ظهر عاشورا در كربلا صحبت‌های زیادی كرد ولیهیچ كدام اثر نمی ‌كرد. در آخر حضرت فرمودند: « فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُكُمْ مِنَالْحَرَامِ ؛ چون شكم‌های شما از حرام پرشده است ، حرف‌های من در شما اثر نمیگذارد.»2

لقمه ، در نسل آدمی تأثیر دارد
« كَسْبُ الْحَرَامِ یَبِینُفِی الذُّرِّیَّةِ ؛ مال حرام در فرزندان آشكار می شود و روی آن‌ها اثر می‌گذارد.»3

عبادت همراه مال حرام ، اثری ندارد
پیامبر(ص) فرمودند: « الْعِبَادَةُ مَعَ أَكْلِ الْحَرَامِ كَالْبِنَاءِ علَى الْمَاء ؛ كسی كه مال حراممی خورد و عبادت هم می كند، مثل كسی است كه روی آب ، ساختمان می سازد. »4
امامصادق فرمودند: « تَرْكُ لُقْمَةِ حَرَامٍ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مِنْصَلَاةِ أَلْفَیْ رَكْعَةٍ تَطَوُّعاً ؛ ترك لقمه‌ی حرام، نزد خدا بهتر از خواندنهزار ركعت نماز مستحبی است.»5

ادامه »