برای همه پدر و مادرها پیش آمده است که با لجبازی‌های کودکان مواجه شوند.

پدیده لجبازی کودکان به ظاهر یک مقوله “اعصاب‌خوردکن” و “وقت‌گیر” برای والدین به حساب می‌آید، اما پدران و مادران با اندکی درایت می‌توانند در مواقع لجبازی کودک، او را مدیریت کرده و از حالت لجبازی خارج کنند.

والدین با کمی‌خلاقیت و ابتکار می‌توانند بدون نگرانی و عصبانیت، راه‌حل‌های مناسبی برای برخورد با کودکان خود در زمینه‌های مختلف رفتاری پیدا کنند.

* نکته کلیدی در مورد لجبازی کودکان

می‌توانید با استفاده از روش‌های ساده و سرگرم‌کننده، کودک لجباز خود را آرام کرده و برای دقایقی او را وادار کنید که با شما همکاری کند. به عنوان مثال در نظر بگیرید وقتی که می‌خواهید دندان‌های فرزندتان را مسواک بزنید و او دهانش را باز نمی‌کند، یا به هنگام ناخن‌گرفتن که او بی‌قراری می‌کند، یا حتی زمانی را تصور کنید که با کودک خود به پارک رفته‌اید و او حاضر نیست از وسایل بازی پارک دست بکشد و همچنان مشغول تاب‌بازی است و ممکن است این لجبازی او باعث شود که شما به محل کار یا قرارتان دیر برسید.

کودکان در سنین 3 الی 4 سالگی معمولاً این نوع لجبازی‌ها را دارند و کمی ‌ناسازگاری می‌کنند. به‌ویژه هنگامی‌که پدر و مادرشان به‌طور جدی کاری را به آن‌ها امر می‌کنند، کودک مخالفت و یا به‌اصطلاح لجبازی می‌کند. دلیل مخالفت کودک در چنین شرایطی این است که او می‌خواهد استقلال خود را به والدین نشان بدهد.

حرف‌زدن در این مورد با کودک بی‌فایده است. به‌خاطر داشته باشید در چنین شرایطی برای مطیع‌کردن کودک‌تان نباید فریاد زده یا او را تهدید کنید، بلکه با کمی ‌خلاقیت و حوصله، می‌توانید حواس فرزند خود را به کاری که مدنظر دارید جلب کنید.

* هنگامی‌که قرار است پزشک آمپولی را به کودک تزریق کند یا مجبور هستید برای مدتی در صف خرید فروشگاه منتظر بمانید، با به‌کارگیری روش‌های زیر می‌توانید فکر کودک خود را به چیزهای دیگری مشغول کنید.

1. کودک را بخندانید. خنداندن کودکان بهترین راه‌حل برای مسواک‌زدن یا دارو‌دادن به آن‌هاست. وقتی که آن‌ها می‌خندند نه‌تنها فکرشان جای دیگر مشغول نیست، بلکه دهان‌شان کاملاً باز است.

2. خاطرات دوران کودکی خود را برای فرزندتان تعریف کنید. بهترین روش برای سرگرم‌کردن کودکی که در حس‌وحال لجبازی است، داستان‌گفتن است؛ حتی اگر داستان ساختگی باشد. در عین حال ما نیز می‌توانیم قدرت تخیل خود را امتحان کنیم و با گفتن داستان‌های طولانی، فرزندمان را زمان بیشتری سرگرم کنیم تا لجبازی را فراموش کند.

3. آهنگین و موزون صحبت کنید. معمولاً وقت خوابیدن بهترین زمان برای پشت گوش انداختن خیلی چیزهاست. با لحنی موزون می‌توانید فرزندتان را به مسواک‌زدن و یا لباس خواب پوشیدن تشویق کنید. همچنین می‌توانید زمان آواز خواندن، یک یا دو کلمه را اشتباه تلفظ کنید. با این کار دقت کودک تحریک شده و حواس او به اشتباه شما جلب شده و به مسواک‌زدن ادامه می‌دهد.

4. تغییر صدا بدهید. با تغییردادن صدای خود برای کودکان داستان‌های جالب و هیجانی تعریف کنید؛ مانند صحبت‌کردن پیرزن بی‌دندان، صحبت‌کردن با لهجه‌های مختلف، حرف‌زدن بچه‌گانه و یا هر نوع تقلید صدایی که می‌توانید انجام دهید.

5. به فرزند خود رازی را بگویید. اگر تا 15 دقیقه دیگر وقت دکتر دارید و کودک سوار ماشین نمی‌شود، خم شده و در گوش او بگویید: من می‌خواهم یک راز خیلی مهم را برای تو بگویم. می‌خواهی آن‌ را بشنوی؟ وقتی که او با اشاره سر تمایل خود را اعلام کرد، او را بغل کرده و چیزهای جالب و شیرین در گوشش بگوید و سپس با سرعت او را روی صندلی ماشین قرار داده و حرکت کنید.

6. روی نکات مثبت بیشتر تأکید کنید. آیا فرزند شما از کارهایی مانند شستن دست‌هایش قبل از شام یا شامپو زدن در حمام بیزار و متنفر است؟ تعریف و تمجید کردن از یک مدل قدیمی، ‌ترفند خوبی است. به‌عنوان مثال بگویید: هروقت که سرت را با شامپو می‌شویی، موهایت بسیار براق و زیبا به نظر می‌رسند. وقتی که شامپو می‌زنی، موهایت آنقدر خوشبو می‌شوند که دلم می‌خواهد مدام سرت را بو کرده و ببوسم و در همین زمان شامپو را کف دستتان ریخته و آرام سر کودک خود را بشویید.

همان‌طور که بیان شد، با کمی ‌خلاقیت و ابتکار می‌توان بدون نگرانی و عصبانیت راه‌حل‌های مناسبی برای برخورد با کودکان در زمینه‌های مختلف رفتاری پیدا کرد و به رفع مشکل پرداخت. با این روش‌های تربیتی والدین به کودکان خود بیشتر نزدیک خواهند شد و با اصول و تدابیر تربیتی مناسب، روند بهتری را برای بزرگسالی آن‌ها می‌سازند.

کودکان بدون شناخت لجبازی می‌کنند و این اقتضای سن و حال و هوای آن‌هاست. اگر شما هم به‌عنوان والدین در مقابل لجبازی کودک سر ناسازگاری گذاشته و به لجبازی به تلافی رفتار کودک اقدام کنید، نه تنها از یک شیوه تربیتی غلط استفاده کرده‌اید، بلکه کودک از رفتار شما چنین استنباط خواهد کرد که والدین زورگو و مستبدی دارد و نظر و تصمیم کودک در زندگی جایگاهی ندارد و همین افکار ممکن است باعث شود که فرزند شما رفتارهای نامطلوبی را در پاسخ به زورگویی شما، چه در روزهای کودکی و چه در زمان بزرگسالی داشته باشد.

نوشته: حمیدرضا حسینی‌مهر