مراتب شناخت خدا، مانند مراتب شناخت آتش است.
پایین ترین مرتبه علم درباره آتش این است که کسی بشنود که در دنیا چیزی هست که با هر شیئی ملاقات کند آن را از بین می برد و بر اشیاء اطرافش اثر می گذارد و هر چه از آن گرفته شود کم نمی گردد و این چیز نامش آتش است.
نظیر این مرتبه در معرفت خدا، شناخت کسانی است که دین را با تقلید و بدون دلیل و برهان پذیرفته و قبول کرده اند.

دومین مرتبه شناخت آتش این است که دود آتش به آن شخص برسد و بفهمد که باید چیزی باشد که دود از آن برخاسته است.
مانند این مرتبه در معرفت خدا شناخت اهل نظر و استدلال است که با دلایل و براهین قاطع به وجود صانع متعال حکم کرده اند.

سومین مرتبه این است که نزدیک آتش باشد و حرارت و گرمی آن را لمس کند و با نور آن اشیاء را ببیند و از آن بهره ببرد.
نظیر این مرتبه در معرفت خدا، معرفت مومنان خالص است که قلوب آنها به خدا اطمینان پیدا کرده است و یقین دارند که خدا نور آسمان ها و زمین است.۴

آخرین مرتبه این است که شخص با آتش بسوزد و خاکستر شود
نظیر این مرتبه در اهل شهود و فناء فی الله است و آن درجه علیا و مرتبه قصو است که خدا رسیدن به آن را روزی ما گرداند.

منبع: علامه_حسن_زاده رساله لقاءالله . ص ۲۶ به نقل از خواجه نصیرالدین طوسی رحمت الله علیه